Zagranica: Udana fuzja niemieckich banków zrzeszających

Eugeniusz Gostomski
Uniwersytet Gdański

Tradycyjnie szczebel podstawowy tworzyły tam lokalne banki Raiffeisena, banki ludowe, Sparda Banken, PSD Banken i nieliczne banki spółdzielcze funkcjonujące pod innymi szyldami. Drugi szczebel to banki regionalne, zrzeszające lokalne banki spółdzielcze z danego regionu, a na szczycie tej struktury znajdował się bank krajowy.

Nieco historii

Na początku XX w. na terenie ówczesnych Niemiec były aż 52 banki zrzeszające/regionalne. W następnych latach, w wyniku fuzji i przejęć, ich liczba stopniowo się zmniejszała. W 1990 r. funkcjonowały już tylko cztery banki zrzeszające spółdzielnie kredytowe, a od 2001 do połowy 2016 r. dwa, przy czym jeden z nich – DZ Bank z siedzibą we Frankfurcie nad Menem, zrzeszający pod koniec 2015 r. około 840 instytucji, był jednocześnie bankiem krajowym. Drugi, znacznie mniejszy bank zrzeszający – WGZ Bank z siedzibą w Düsseldorfie zrzeszał około 180 banków spółdzielczych z Północnej Nadrenii i Westfalii.

W ostatnim dziesięcioleciu kilkakrotnie przymierzano się do fuzji WGZ Banku i DZ Banku, ale do ich połączenia nie doszło – czy to ze względów personalnych, czy na skutek trudnej sytuacji finansowej jednego nich. Korzystne warunki do przeprowadzenia fuzji zaistniały w 2015 r., gdy oba banki zrzeszające były w bardzo dobrej kondycji finansowej W poprzednim roku pomyślnie przeszły one testy Europejskiego Banku Centralnego w zakresie bezpieczeństwa finansowego (stress test). Na koniec czerwca 2015 r. suma bilansowa koncernu DZ Bank (bank zrzeszający wraz ze spółkami zależnymi, takimi jak kasa oszczędnościowo- budowlana Schwäbisch Hall, towarzystwo funduszy inwestycyjnych Union Investment, towarzystwo ubezpieczeniowe Versicherung R+V i inne, ale bez banków zrzeszających) wynosiła 409 mld euro, a aktywa Grupy WGZ Banku 92 mld euro.

W pierwszym z tych koncernów pracowało 30 781, a w drugim 1649 osób. W pierwszym półroczu 2015 r. Grupa DZ Banku wypracowała 1,3 mld euro zysku brutto. Wskaźnik kosztów (cost incom ratio) wyniósł 50,2%, a wskaźnik wypłacalności – przy uwzględnieniu tylko kapitału podstawowego – był na poziomie 12,6%. Natomiast Grupa WGZ Banku w tym samym czasie osiągnęła zysk brutto na poziomie 253 mln euro, wskaźnik kosztów wyniósł 47,2%, a wskaźnik wypłacalności 13,1%. Dane te pochodzą ze sprawozdania finansowego DZ Banku i WGZ Banku.

Decyzję o przeprowadzeniu fuzji dwóch ostatnich niemieckich banków zrzeszających przyspieszyły wyzwania, przed jakimi stanęły wszystkie banki w Europie:

• wyższe wymogi regulacyjne w zakresie funduszy własnych i płynności finansowej wynikające z III Umowy Bazylejskiej,
• utrzymujące się na rynku, już od dłuższego czasu, niskie stopy procentowe drastycznie zmniejszające dochody odsetkowe banków,
• konieczność ponoszenia dużych nakładów na technologie cyfrowe w przedsiębiorstwach bankowych.

W tej sytuacji banki muszą zmieniać swój model biznesowy, poszukując nowych źródeł dochodów i redukując koszty prowadzenia działalności bankowej, m.in. poprzez łączenie się z innymi instytucjami.

Przebieg fuzji

W listopadzie 2015 r. DZ Bank i WGZ Bank podpisały list intencyjny w sprawie dokonania fuzji ...