Wydarzenia i Opinie | Webinarium PAB WIB | Czy rodaków da się uczynić inwestorami?

Postawy Polaków wobec oszczędzania były tematem badania, zrealizowanego w ramach Programu Analityczno-Badawczego przy Fundacji Warszawski Instytut Bankowości przez zespół ekspercki pod kierownictwem prof. dr. hab. Krzysztofa Jajugi, kierownika Katedry Inwestycji Finansowych i Zarządzania Ryzykiem Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu oraz Małgorzaty Anczewskiej, wiceprezes Fundacji na rzecz Standardów Doradztwa Finansowego. Efekty prac zaprezentowano podczas kolejnego już webinarium PAB WIB.

– Czy w warunkach niestabilności politycznej i gospodarczej można budować system zachęcający do oszczędzania? – to pytanie postawił Krzysztof Pietraszkiewicz, prezes Związku Banków Polskich, w wystąpieniu rozpoczynającym konferencję. W warunkach polskich kwestia ta nabiera szczególnego wymiaru. Postawy Polaków w tym zakresie stanowią w dużej mierze konsekwencję doświadczeń ostatnich dekad, te zaś nie sprzyjały planowaniu przyszłości finansowej. Wyznacznikiem pierwszej fazy transformacji były nie tylko aspiracje Polski do NATO i Unii Europejskiej, ale i rekordowo wysoki poziom inflacji, stóp procentowych czy bezrobocia. W nowe tysiąclecie wkroczyliśmy z niełatwym zadaniem, jakim była przebudowa polskiego porządku prawnego pod kątem członkostwa w UE, kolejną cezurą czasową stał się kryzys lat 2007-2011.

Bez doradców nie da się wykreować potrzeby inwestowania

Czas niestabilności odcisnął piętno na preferencjach Polaków w dziedzinie oszczędzania. Najważniejszym motywem jest wciąż gromadzenie funduszy na czarną godzinę, choć coraz częściej wskazywane jest zabezpieczenie na starość czy zakup mieszkania. W tym kontekście szczególnego znaczenia nabiera stworzenie ekosystemu do inwestowania, o czym wspomniał Krzysztof Pietraszkiewicz. Jego elementem mogłyby być dopłaty do oszczędności na wybrane cele, jak edukacja, emerytura, mieszkanie czy ochrona zdrowia.

Dr Andrzej Banasiak, koordynator Programu Analityczno-Badawczego WIB, podkreślił, że opcja ta byłaby bardziej pożądana aniżeli proste transfery socjalne. Wskazał też potrzebę tworzenia instrumentów systematycznego oszczędzania, w których zgromadzone fundusze mogłyby być przeznaczane na kilka preferowanych celów. Ich budowy mógłby się podjąć sektor bankowy, jednak z uwagi na prorozwojowy charakter przedsięwzięcia wskazane byłoby wsparcie administracji publicznej.

– Działaniom tym powinna towarzyszyć dostępność rzetelnego doradztwa inwestycyjnego, które nie jest tożsame z doradztwem finansowym – podkreślił prof. Krzysztof Jajuga podczas prezentacji wniosków z raportu. Wyodrębniono w nim dwie kategorie czynników determinujących chęć gromadzenia środków oraz ich pomnażania. Do pierwszej należą uwarunkowania otoczenia, takie jak stopy procentowe, co ma szczególne znaczenie w warunkach polskich, gdzie gros oszczędności przechowywanych jest ...