Wydarzenia. CoFEE: Czy strefa euro rozszerzy się na wschód?

Polityka luzowania ilościowego, stosowana w ostatnich latach przez Europejski Bank Centralny, miała za cel wyrwanie gospodarek państw eurostrefy z marazmu, wywołanego w znacznej mierze globalnym spowolnieniem w latach 2007-2011. Strategia ta od samego początku wywoływała kontrowersje nie tylko w kręgach ekonomistów, ale również elektryzowała opinię społeczną w niektórych krajach członkowskich. – Wielu Niemców wychodzi z założenia, że EBC przekracza swoje kompetencje, angażując się w skupowanie aktywów – wskazał prof. Marcel Fratzscher, prezes Niemieckiego Instytutu Badań Ekonomicznych. I dodał, iż nie podziela tej opinii. Luzowanie ilościowe stanowiło bowiem adekwatną reakcję na sytuację pokryzysową, stosowaną także w innych częściach świata. – Mario Draghi wykonał wspaniałą robotę. Jego działania w szczególnym stopniu przyczyniły się do stabilności finansowej i rozwoju gospodarczego Europy, pozwalając na uniknięcie pogłębionego kryzysu na kontynencie – zauważył prof. Fratzscher.

EBC pod naciskiem czynników globalnych…

Skup aktywów przez banki centralne, choć konieczny, nie powinien być traktowany jako panaceum na wyzwania związane z gospodarką eurostrefy. Rola EBC i jego odpowiedników w poszczególnych krajach członkowskich w kształtowaniu polityki pieniężnej jest ograniczona znacznie silniej aniżeli kiedykolwiek w przeszłości. Postępująca globalizacja sprawia, iż sytuacja rynkowa państw i regionów jest wyjątkowo wrażliwa na czynniki zewnętrzne, które ostatnio nie sprzyjają stabilności. Najświeższe prognozy Międzynarodowego Funduszu Walutowego nie są zadowalające, i wszystko wskazuje, że nie jest to tylko chwilowe wahanie.

– Jeśli chodzi o kraje wschodzące, to zmagają się one z rosnącym zadłużeniem – zauważył prezes Niemieckiego Instytutu Badań Ekonomicznych. Nakładają się na to czynniki polityczne, jak niepewność związana z brexitem czy wojny handlowe, jakie Stany Zjednoczone wypowiadają kolejnym krajom. Silne nagromadzenie negatywnych sygnałów nie może przejść bez echa dla globalnej gospodarki. Także i w samej eurostrefie polityka wybitnie utrudnia bankom centralnym prowadzenie racjonalnej i dalekowzrocznej polityki monetarnej. – Europejski Bank Centralny z jednej strony chce podejmować niezależne decyzje, z drugiej spotyka się z wybitnie niesprzyjającymi postawami rządów państw członkowskich – nadmienił prezes Niemieckiego Instytutu Badań Ekonomicznych.

… i populizmu lokalnych polityków

Prelegent zwrócił uwagę na trzy niepokojące trendy. Pierwszym z nich jest populizm i towarzyszący mu eurosceptycyzm, który coraz silniej zaznacza swą obecność nawet w krajach będących dotąd filarami Unii. – W Niemczech częste są nastroje przeciwne walucie euro, a bank centralny oskarżany jest o błędne decyzje w ramach polityki podatkowej i pieniężnej – powiedział prof. Fratzscher. Opinia ta nie odpowiada rzeczywistości choćby z tej przyczyny, że za politykę fiskalną odpowiedzialni są z reguły ci sami politycy, którzy tak ochoczo krytykują EBC i ...