Własność zamiast użytkowania wieczystego za 9 miesięcy?
Oznacza to, że z dniem 1 stycznia 2019 r. współużytkowanie wieczyste gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe związane z prawem odrębnej własności lokalu albo z udziałem we własności budynku z mocy prawa przekształci się we współwłasność tych gruntów. Zgodnie z projektem ustawy uwłaszczenie obejmie nieruchomości gruntowe zabudowane budynkiem lub budynkami użytkowanymi w dniu 1 lipca 2017 r.[1] w całości lub części na zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych, w tym budynkiem lub budynkami wielolokalowymi, w których co najmniej jeden lokal mieszkalny stanowił w tym dniu przedmiot odrębnej własności.
Trzeba będzie zapłacić
Za przekształcenie trzeba będzie zapłacić – w miejsce opłaty rocznej powstanie opłata przekształceniowa, która będzie równa opłacie rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, obowiązującej w dniu 31 grudnia 2017 r.[2] Osoby fizyczne, które w dniu wejścia w życie przepisów nie będą prowadzić działalności gospodarczej na gruncie, w budynku czy lokalu będą wnosić opłatę przekształceniową przez okres 20 lat, pozostałe osoby (np. właściciele lokali użytkowych) – przez okres 33 lat.
Projekt ustawy przewiduje możliwość uzyskania nawet 50-procentowej bonifikaty, jednak tylko w przypadku gruntu stanowiącego własność Skarbu Państwa. Jeśli grunt, na którym stoi budynek, należy do samorządu, wysokość upustu będzie leżała w jego gestii.
Potwierdzeniem przekształcenia prawa użytkowania wieczystego gruntu w prawo własności gruntu będzie zaświadczenie wydawane przez właściwy organ, które będzie podstawą do dokonania wpisu w księdze wieczystej, w tym do wpisania roszczenia o opłaty w dziale III.
Czytaj także: Kiedy nastąpi koniec użytkowania wieczystego?
[1] data zostanie zmieniona
[2] data prawdopodobnie zostanie zmieniona
Samorządy i deweloperzy mają zastrzeżenia
Mimo, że konsultacje społeczne zakończyły się w 2016, roku projekt ustawy nadal wzbudza duże kontrowersje i wątpliwości, zwłaszcza ze strony samorządów i deweloperów, dlatego też Komitet Stały Rady Ministrów ponownie nakazał ministerstwu – wówczas jeszcze Ministerstwu Infrastruktury i Budownictwa- analizę projektu w celu wypracowania rozwiązania akceptowalnego zarówno dla użytkowników wieczystych, jak i samorządów.
Zamysł zlikwidowania użytkowania wieczystego przez wiele środowisk uznawany jest za słuszny, jednak wątpliwości wzbudza konstytucyjność projektu ustawy, bowiem wejście w życie jego zapisów spowoduje odebranie gminom własności gruntów. O ile reforma będzie korzystna dla właścicieli lokali i domów, głównie z uwagi na skrócenie czasu wnoszenia opłat, to dla samorządów oznacza ograniczenie wpływów z tytułu opłat za użytkowanie wieczyste, które stanowią znaczną część dochodów samorządowych, przeznaczanych na realizację zadań publicznych.
Wyzwanie dla sądów wieczysto-księgowych
Zmiany mają zostać wprowadzone z mocy prawa, a ujawnienie nowego porządku prawnego w księgach wieczystych ma nastąpić na podstawie wydanego zaświadczenia. Zaproponowana w projekcie ustawy procedura przyczyni się do znacznego obciążenia sądów wieczysto-księgowych, które w niedługim czasie będą zmuszone do dokonania bardzo dużej liczby wpisów, co może stanowić istotne utrudnienie dla obywateli, gdyż znacznie wydłuży czas niepewności w obrocie gospodarczym, co do stanu prawnego nieruchomości. By uniknąć paraliżu sądów wieczysto-księgowych, konieczne będzie zwiększenie liczby zatrudnionych tam osób, co przełoży się na koszt procesu.
Wątpliwości związanych z projektem jest dużo, a czasu do zapowiadanego wejścia w życie przepisów niewiele, dlatego też podany termin nie jest pewny, zwłaszcza, że w ciągu minionego roku był trzykrotnie przekładany (1 stycznia, 1 lipca i 1 października). Być może uporządkowanie stosunków własnościowych będzie pierwszym krokiem do wprowadzenia podatku katastralnego. Bez wątpienia jednak spełni istotną rolę w planowaniu przestrzennym kraju.
Judyta Konopka
Specjalista ds. Eksploatacji i Rozwoju Systemu AMRON
Centrum AMRON
e-mail: judyta.konopka@amron.pl
