Ustawa o kredycie konsumenckim: Konsument dyktator absolutny

Celem unijnej regulacji jest zapewnienie klientom wszystkich europejskich banków jednakowych standardów oferty oraz dostępu do porównywalnych informacji. Dyrektywa wprowadza nowe standardy w zakresie informacji udzielanych przed zaciągnięciem kredytu, prawa do odstąpienia od umowy, przedterminowej spłaty i tzw. rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania. Dotyczy kredytów konsumpcyjnych w wysokości od 200 euro do 75 tys. euro (dotychczas w Polsce ich górna granica to 80 tys. zł). Dyrektywa wprowadza obowiązek badania zdolności kredytowej, który w Polsce oprócz banków obejmie SKOK-i, parabanki i osoby fizyczne udzielające pożyczek w ramach swojej działalności gospodarczej.

Europejski arkusz informacyjny

W momencie wejścia w życie ustawy o kredycie konsumenckim Polacy zyskają prawo do wyboru oferty banków w swoim lub w innym państwie członkowskim, np. w Niemczech. Wszystkie dane dotyczące kredytu będą musiały być podawane na ujednoliconym formularzu (tzw. Europejski arkusz informacyjny), który pozwoli porównać oferty banków, w tym zwłaszcza oprocentowanie i całkowite koszty kredytu. Z drugiej strony wprowadzenie tego standardu otworzy przed polskimi bankami nowe możliwości świadczenia usług w innych krajach unijnych.

Utrudnieniem dla konsumenta w korzystaniu z usług transgranicznych będą jednak wciąż problemy językowe i kulturowe oraz różnice w terminologii i brak standaryzacji produktowej. Szczególnie, że dyrektywa akcentuje wymogi przejrzystości (specjalnie oprogramowane porównywarki czy wyszukiwarki), tworzenie słowniczków i ujednolicanie pojęć, promowanie systemów informacji i edukacji finansowej konsumenta, uruchamianie wielojęzycznych wersji stron www banków we wszystkich krajach członkowskich).

Zdaniem ekspertów realne korzystanie z zagranicznych ofert przez polskich konsumentów nie nastąpi jednak szybko. Zagraniczni kredytodawcy nie dysponują bowiem oceną ryzyka polskich klientów, może to więc przekładać się na cenę kredytu. Oprócz pozycji standardowych, czyli kosztów dostosowania systemów IT, marketingu czy kosztów stworzenia nowych procedur mogą wystąpić również nierozpoznane jeszcze źródła wydatków. Przykładem może być kwestia alfabetu. Jeśli założymy, że Polak będzie mógł otworzyć rachunek w Hiszpanii i będzie miał w adresie, imieniu czy nazwisku litery ą, ę ł, ć lub ś to wymusi to wprowadzenie kosztownej aplikacji do systemu banku hiszpańskiego, która będzie rozpoznawała te znaki. Dodajmy do tego przykład Bułgarii, gdzie obowiązuje cyrylica.