UKNF rozpoczyna likwidację barier dla #FinTech

To co widać wyraźnie to spore zainteresowanie technologiami rozproszonego rejestru (DLT/Blockchain) oraz postępowaniami prowadzonymi przez Urząd (szybkością i efektywnością). W artykule skupię się nie na kwestiach organizacyjnych, a barierach, które moim zdaniem powinny zostać usunięte w pierwszej kolejności.

194 bariery #FinTech

Raport odnośnie barier został zamieszczony na stronie Urzędu i zawiera 194 bariery pogrupowane na pięć obszarów:

− zagadnienia systemowe;

− zagadnienia dotyczące rynku kapitałowego;

− zagadnienia dotyczące obszaru bankowości (w tym usług płatniczych);

− zagadnienia dotyczące konsumentów oraz przetwarzania danych;

− zagadnienia dotyczące tożsamości cyfrowej oraz AML.

Zdaniem UKNF do zlikwidowania zostały 22 bariery. Niestety zabrakło informacji − jakie dokładnie.

Czytaj także: UKNF a fintechy w ramach Cyfrowej Agendy Nadzoru. Czy czeka nas rewolucja?

Podgrupa systemowa

W tej podgrupie mamy szereg zagadnień istotnych z punktu widzenia z wielu sektorów. Wskazano tutaj m.in. na:

− brak uregulowania crypto-assets – tutaj oczekiwane jest stanowisko UKNF, które podobno ma w niedługim czasie zostać opublikowane;

− przewlekłość postępowań licencyjnych w obszarze usług płatniczych (w tym wpisów do rejestrów). Wskazano tutaj m.in., że postępowanie w sprawie udzielenia rejestracji dostawców usługi dostępu do informacji o rachunku trwa średnio ok. 9 miesięcy i trudno z tym polemizować. Warto podkreślić, że w ramach Cyfrowej Agendy Nadzoru przewiduje, że Urząd podejmie szereg działań upraszczających i skracających postępowania licencyjne – w tym poprzez cyfryzację postępowania;

− wiążące interpretacje KNF wydawane na podstawie art. 11b ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym. Słusznie zwrócono tutaj na dwa aspekty wymagające doprecyzowania:

        brak jasności co do „innowacyjności” produktu lub usługi, która uprawnia do uzyskania interpretacji (warto tutaj zwrócić uwagę, że pewną wskazówką jest regulamin Innovation Hub);

        brak możliwości zaskarżenia interpretacji i jej nieokreślony charakter (decyzja administracyjna?);

− brak rozwiązań systemowych w zakresie identyfikacji elektronicznej podmiotów niebędących osobami fizycznymi. Jest to bardzo istotna bariera dla rozwoju innowacji w obszarze korporacyjnym (i mi szczególnie bliska). Wszechobecna „papierologia” znacznie wydłuża czas na uzyskanie decyzji o otwarciu rachunku bankowego czy przyznaniu kredytu m.in. dla fintechów, ale i innych, które aktywnie działają w obszarze innowacji;

Czytaj także: Digital ID: przyszłość sektora płatności elektronicznych ?

− brak pewności prawnej co do możliwości wykorzystania biometrii na potrzeby składania oświadczeń woli. Jest to wprawdzie coś, co można podpiąć również pod grupę „Tożsamość i AML”, ale ogólnie tego typu regulacja mogłaby wpłynąć korzystnie na wszystkie obszary prowadzenia działalności gospodarczej. Trzymam kciuki za usunięcie tej bariery.

To oczywiście niektóre z barier, ale dla mnie w tej chwili najbardziej istotne. Ich usunięcie może wpłynąć nie tylko na rozwój innowacji finansowych, ale również usprawnić funkcjonowanie fintechów (m.in. wspomniane otwarcie rachunku czy uzyskanie kredytu).

Podgrupa tożsamości cyfrowej i AML

Tutaj mamy cały szereg barier, bo i nie ma uregulowań prawnych w tym obszarze. Wskazuje się tutaj przede wszystkim na konieczność wprowadzenia rozwiązań, które umożliwią korzystanie z tzw. Self Sovereign Identity. Takie rozwiązanie pozwoliłoby na jednoznaczne identyfikowanie podmiotów (ciekawie opisał to Michał Sas na fintek.pl).

SSI mogłoby być oparte o technologię DLT/Blockchain. W tym kontekście istotne będzie również skorelowanie rozwiązań eIDASowych (Rozporządzenie 910/2014) z tymi technologiami. Tutaj konieczne byłoby jednak podjęcie działań nie tylko na poziomie krajowym, ale również unijnym.

Część z barier odnosi się także do nowych usług inicjowania płatności oraz dostępu do informacji o rachunku. W szczególności podnosi się nieproporcjonalne obowiązki w zakresie AML w stosunku do charakteru tych usług (z czym nie do końca się zgadzam).

Czytaj także: Nowe wymogi w zakresie cyberbezpieczeństwa dla Operatorów Usług Kluczowych

To, co jednak można spróbować zmienić, a pewnie się nie zmieni wobec zaostrzania podejścia do kwestii AML − to podejście do art. 37 ustawy o AML i dość szerokiego katalogu informacji. Osobiście nie mam jednak pomysłu jak to zrobić.

W tabeli znajdziemy również odniesienie do braku aktualności rozporządzenia z popularnej „7” Prawa bankowego. Wydaje się, że wobec podjęcia prac w niedługim czasie bariera zostanie usunięta.

I jeszcze jedna istotna bariera

Pojawia się ona w kilku podgrupach. Chodzi o kwestię ograniczonego katalogu danych w ramach usługi AIS. To jest rzeczywiście bariera do usunięcia, ale raczej na poziomie unijnym, bo przepisy ustawy o usługach płatniczych nie są tutaj zbyt elastyczne. W klasycznym ujęciu usługi AIS katalog danych jest bardzo wąski i niedający zbyt dużych możliwości, co do ich wykorzystania na potrzeby innowacyjnych produktów.

Rozszerzenie tego katalogu i/lub doprecyzowanie co można pozyskiwać i przetwarzać w ramach tej usługi mogłoby pozytywnie wpłynąć na rozwój fintechów.

W raporcie wskazano chociażby na produkty o charakterze quasi-inwestycyjnym, jak lokaty strukturyzowane, ale dlaczego nie rozszerzyć tego katalogu na produkty inwestycyjne, które znajdują się na rachunku inwestycyjnym w banku?

Pozwoliłoby to na uzyskanie pełniejszego obrazu finansów użytkowników i na pewno zwiększyłoby wartość dodaną.

Michał Nowakowski, https://pl.linkedin.com/in/michal-nowakowski-phd-35930315, Counsel w Citi Handlowy, założyciel www.finregtech.pl.

Opinie wyrażone w artykule są osobistymi opiniami Autora i nie mogą być utożsamiane z jakąkolwiek instytucją, z którą Autor jest lub był związany.