Temat numeru: Jak i czy zapobiegać spekulacjom na transakcjach opcyjnych?

Udostępnij Ikona facebook Ikona LinkedIn Ikona twitter

graczyk.bozena.02.100xBożena Graczyk,

partner w dziale Bankowości i Instytucji Finansowych KPMG

Genezy problemów, z jakimi borykają się polscy eksporterzy zawierający latem ubiegłego roku kontrakty opcyjnie, upatrywać należy w rekordowo niskich poziomach kursu złotego względem walut krajów, w których polscy przedsiębiorcy plasowali swoją sprzedaż. Pomimo rosnących wolumenów eksportu kurs złotego w lipcu i sierpniu zaczął sięgać poziomów, przy których opłacalność działalności stawała się wątpliwa.

Przy takich poziomach kursu walutowego zarządzanie ryzykiem kursowym poprzez zawieranie transakcji forward było dla nich nieatrakcyjne, ponieważ nie zapewniało wystarczającej rentowności eksportu. W związku z tym, powszechnym zainteresowaniem przedsiębiorców zaczęły cieszyć się bezkosztowe z ich punktu widzenia struktury składające się z dwóch opcji. Dzięki wykorzystaniu dźwigni finansowej oraz zastosowaniu opcji barierowych możliwe było podniesienie kursu wykonania takiej struktury, co zwiększało ich atrakcyjność w oczach eksporterów. Prawdopodobnie to właśnie zastosowanie barier wyłączających opcje w przypadku dalszej aprecjacji złotego spowodowało, że eksporterzy zawierali transakcje o nominałach przekraczających ich naturalną ekspozycję, tym samym zwielokrotniając swoje ryzyko. Kiedy złoty gwałtownie osłabił się, wycena zawartych transakcji dramatycznie wzrosła. W efekcie przedsiębiorcy pozostali z transakcjami o nominałach przekraczających ich naturalną ekspozycję na ryzyko kursowe. Transakcje takie, w części przekraczającej ekspozycję naturalną, mają charakter spekulacyjny.

Problem dotyczy nie tylko przedsiębiorców, którzy zawarli takie transakcje, ale również banków. Banki, które zabezpieczały ryzyko rynkowe transakcji zawartych z klientami poprzez opcje zawarte na rynku międzybankowym, narażone są obecnie nie tylko na ryzyko kredytowe po stronie transakcji zawartych z klientami, ale również na ryzyko rynkowe po stronie transakcji zawartych z ich bankowymi dostawcami struktur opcyjnych. Sytuacja taka powoduje konieczność przeglądu ekspozycji z tytułu opcji zawartych z klientami w celu oszacowania rozmiarów ryzyka kredytowego i możliwości rozliczenia przez klientów zawartych struktur. Jednocześnie banki powinny zweryfikować modele wyceny do wartości godziwej instrumentów pochodnych w celu uwzględnienia w wycenie wpływu czynnika ryzyka kredytowego kontrahenta.

Dziś wiadomo, że wielu klientów zawierało kontrakty opcyjnie z wieloma bankami, przez co ich ekspozycje z tytułu instrumentów pochodnych stanowić mogą nawet wielokrotność ich ekspozycji naturalnej, która dodatkowo – z powodu korekty oczekiwań co do rozwoju polskiego eksportu – okazać się może niższa niż przedsiębiorstwa zakładały w momencie zawierania transakcji. Dlatego też w procesie oceny ryzyka kredytowego bardzo istotna jest współpraca banku z klientem. Efektem takiej współpracy może być wspólne znalezienie wyjścia z problemu, na przykład poprzez wskazanie i zamknięcie transakcji, które nie zabezpieczają u klientów wynikającej z ich działalności ekspozycji na ryzyko ...

Artykuł jest płatny. Aby uzyskać dostęp można:

  • zalogować się na swoje konto, jeśli wcześniej dokonano zakupu (w tym prenumeraty),
  • wykupić dostęp do pojedynczego artykułu: SMS, cena 5 zł netto (6,15 zł brutto) - kup artykuł
  • wykupić dostęp do całego wydania pisma, w którym jest ten artykuł: SMS, cena 19 zł netto (23,37 zł brutto) - kup całe wydanie,
  • zaprenumerować pismo, aby uzyskać dostęp do wydań bieżących i wszystkich archiwalnych: wejdź na BANK.pl/sklep.

Uwaga:

  • zalogowanym użytkownikom, podczas wpisywania kodu, zakup zostanie przypisany i zapamiętany do wykorzystania w przyszłości,
  • wpisanie kodu bez zalogowania spowoduje przyznanie uprawnień dostępu do artykułu/wydania na 24 godziny (lub krócej w przypadku wyczyszczenia plików Cookies).

Komunikat dla uczestników Programu Wiedza online:

  • bezpłatny dostęp do artykułu wymaga zalogowania się na konto typu BANKOWIEC, STUDENT lub NAUCZYCIEL AKADEMICKI