Spółdzielczość: SKO w opinii nauczycieli – opiekunów

Alicja Brand, Sabina Załupska

Relacja spółdzielnia uczniowska – szkolna kasa oszczędności

Kategorie „spółdzielnia uczniowska” (dalej SU) oraz „szkolna kasa oszczędności” (dalej SKO) są identyfikowane z edukacją dzieci i młodzieży w jednostkach systemu oświaty. Pierwsza z nich to forma edukacji w obszarze szeroko rozumianej przedsiębiorczości, a przedmiotem jej działalności może być, m.in.:

• organizowanie zakupu i sprzedaży towarów, w szczególności: przyborów szkolnych, podręczników, zdrowej żywności;
• prowadzenie drobnej wytwórczości i wykonywania nieskomplikowanych usług na potrzeby placówki oświatowej, na terenie której działa SU;
• propagowanie doniosłych społecznie inicjatyw z obszaru ekologii i ochrony środowiska, w tym np.: organizowanie zbiórek surowców wtórnych;
• prowadzenia Szkolnej Kasy Oszczędności pod patronatem lokalnie działającego banku spółdzielczego lub zrzeszenia banków spółdzielczych.

Z kolei SKO jest jednym z przedmiotów działalności SU, który może być realizowany zarówno w jej ramach, jak i funkcjonować samodzielnie w szkole. W takich okolicznościach, funkcjonuje jako wyspecjalizowana forma edukacji, ukierunkowana na ten obszar wiedzy i praktyki przedsiębiorczej, który dotyczy oszczędzania i wybranych aspektów lokalnej działalności bankowej.

Zgodnie z wynikami badań ankietowych1 przeprowadzonych na zbiorowości nauczycieli sprawujących opiekę nad SKO działającymi pod patronatem Banku Spółdzielczego w Limanowej – w 23 placówkach oświatowych, na 30 ankietowanych, SKO funkcjonują samodzielnie, a uczestnicząca w nich młodzież szkolna nie integruje się w ramach uczniowskich form spółdzielczych (SU).

Przyczyną tego może być większa akceptacja młodzieży dla wyspecjalizowanych krótkoterminowych projektów, zintegrowanych wokół znanego lokalnie podmiotu bankowego. SKO wypełnia właśnie te znamiona. Natomiast SU, z samej swej istoty, wymaga większej otwartości na konstruowanie organów statutowych i formalnoprawnych aspektów tej formy. Z tej właśnie potrzeby większego zaangażowania może wynikać mniejsza popularność tej formy w badanym środowisku.

Kaskada celów SKO

Sprawowanie patronatu nad SKO w placówkach oświatowych stanowi skuteczny instrument służący budowaniu relacji banku spółdzielczego ze środowiskiem lokalnym. Efektywnie realizując swoje cele statutowe, równolegle do nich, bank – stosownie do swoich możliwości – podejmuje szereg inicjatyw na rzecz społeczności lokalnej, do których m.in. należy właśnie współdziałanie ze szkołami w zakresie SKO.

Łatwo dostrzec kaskadowy układ współpracy pomiędzy bankiem spółdzielczym, nauczycielem i uczniami, co ilustruje rysunek 1.

Zilustrowana powyżej kaskada celów przebiega następująco:

• Cel banku spółdzielczego – idea Szkolnej Kasy Oszczędności powstaje w patronackim banku spółdzielczym, który identyfikuje się z ideą społecznej odpowiedzialności biznesu. Bank, stawiając sobie za cel edukację finansową i społeczną, opracowuje koncept SKO służący głównie:
• wzrostowi świadomości finansowej,
• kształtowaniu postaw aktywności i przedsiębiorczości,
• racjonalnemu gospodarowaniu pieniędzmi przez obecnych i przyszłych klientów,
• tworzeniu i umacnianiu więzi z bankiem.

Dążąc do realizacji tego konceptu zapoznaje dyrektorów szkół i nauczycieli z założeniami swojego programu i inspiruje ich do działań popularyzatorskich i edukacyjnych na terenie jednostek systemu oświaty.

• Cel nauczyciela – opiekun SKO, zatrudniony w jednej z lokalnych jednostek systemu oświaty, podejmuje się organizacji i koordynowania jej działalności, wpisując się w ten sposób w nurt edukacyjny szkoły. W tym celu animuje młodzież szkolną do zaangażowania się w ramach SKO, propaguje ideę oszczędzania w banku sprawującym patronat, inspiruje uczniów do otwartości na wiedzę z zakresu bankowości, aktywizuje młodzież do uczestnictwa w projektach edukacyjnych i konkursach proponowanych przez bank patronacki oraz inspiruje do zaangażowania się w działalność na rzecz lokalnej społeczności.
• Cel uczniów – młodzież szkolna organizuje się w formie ...