Ryzyko stopy procentowej: Spadające procenty

Najniższe w historii stopy procentowe pozwalają klientom oszczędzać miliony na obsłudze kredytów, ale powodują również silną presję na marżę odsetkową banków. W 2013 r. średnia marża w sektorze zawęziła się z 2,7 do 2,5 proc., w przypadku banków spółdzielczych – z 4,3 do 3,5 proc., wynik odsetkowy spadł o ok. 4 proc., w zrzeszeniach o ponad 9 proc. Na temat skutków decyzji monetarnych Rady Polityki Pieniężnej w długim dystansie rozmawiano podczas VII Banking Forum.

Kapitał jest… kapitalny

Andrzej Sławiński, dyrektor generalny Instytutu Ekonomicznego NBP zwraca uwagę, że w czasie spadających marż odsetkowych sektor bankowy uzyskał imponujący zwrot z aktywów na poziomie 12 proc. – Trudno mówić, że banki toną, skoro przedsiębiorstwa mogą co najwyżej marzyć o takiej rentowności. Po drugie, analiza struktury wyników pokazuje, że sektor bankowy jest beneficjentem niskich stóp, a to wskutek mniejszych odpisów, bo łatwiej wówczas spłacać kredyty, a także wobec pobudzenia koniunktury, która sama w sobie wzmacnia też standing instytucji finansowych. W efekcie wynik banków mimo spowolnienia gospodarki w 2013 r. był całkiem niezły.

Jerzy Osiatyński, członek Rady Polityki Pieniężnej poddaje w wątpliwość tezę, że mamy niskie stopy procentowe. – Kredyty konsumpcyjne są oprocentowane atrakcyjnie, jednak banki nie odnotowały ich istotnego wzrostu. Jak wyjaśnić stały napływ lokat i wysoki obrót na papierach wartościowych, co jest zwykle funkcją wysokości stóp procentowych? Jak oceniać ten poziom, w stosunku do czego? Danych historycznych, sprzed roku, dwóch, czy też porównując do innych krajów europejskich?

Dr Stanisław Kluza, b. przewodniczący KNF uważa, że problemem banków nie był sam spadek dochodów odsetkowych, lecz to, że działały w środowisku „spadających procentów”. – Można mówić o błędach w zarządzaniu i reagowaniu z opóźnieniem na sygnały z rynku depozytów. Banki w większym stopniu muszą korzystać z analiz dotyczących zachowań klientów wobec ryzyka stopy procentowej, aby zrozumieć, co tak naprawdę buduje relacje z klientem. Dzisiaj powinny rozważać już scenariusze w sytuacji odwrócenia trendu.

Strach przed pożyczaniem

J. Osiatyński stawia otwarte pytanie: czy rzeczywiście wystąpił duży odpływ depozytó...