Rynek finansowy: UE walka z cieniem

Jerzy Szygiel

Według szacunków ustanowionej przez kraje G20 Rady Stabilności Finansowej (FSB) wartość globalnego równoległego systemu bankowego wzrosła z 21 bln euro w 2002 r. do ok. 46 bln euro w 2010 r. Stanowi to 25-30 proc. całego systemu finansowego i połowę aktywów bankowych. W Stanach Zjednoczonych odsetek ten jest jeszcze wyższy – szacuje się go na 35-40 proc. Jednak według prognoz FSB udział aktywów pośredników finansowych innych niż banki, zlokalizowanych w Europie, jako udział procentowy ogólnej wartości równoległego systemu bankowego znacząco wzrósł w latach 2005-2010, podczas gdy udział aktywów zlokalizowanych w USA zmniejszył się. W skali światowej udział tych aktywów objętych jurysdykcją europejską wzrósł z 10 do 13 proc. dla pośredników w Wielkiej Brytanii, z 6 do 8 proc. dla pośredników w Holandii, z 4 do 5 proc. dla pośredników w Niemczech oraz z 2 do 3 proc. dla pośredników w Hiszpanii. Pośrednicy we Francji i we Włoszech utrzymali swój dotychczasowy udział w globalnych aktywach równoległego systemu bankowego wynoszący odpowiednio 6 i 2 proc.

Na regulację tego sektora od lat naciskał Michel Barnier, unijny komisarz ds. rynku wewnętrznego i usług. Na konferencji prasowej w Brukseli, na której zaprezentował „Zieloną księgę” – tj. zespół zagadnień i propozycji prawnych, mających poskromić równoległą bankowość, przekonywał, że „stworzenie regulacji i skutecznego nadzoru jest koniecznością, gdyż wiemy, że przemysł finansowy, który jest przecież bardzo innowacyjny, będzie coraz częściej przesuwał swoją działalność i ryzykowne produkty w kierunku tego nieuregulowanego sektora”. Konsultacje z bankami i rządami wokół zagadnień zawartych w „Zielonej księdze” mają zakończyć się do końca maja, natomiast konferencja na ten temat odbędzie się w Brukseli już 27 kwietnia. Komisja zamiast tworzyć regulacje specyficzne zechce najprawdopodobniej rozszerzyć działanie już istniejących dyrektyw, odnoszących się do tradycyjnej bankowości i sektora ubezpieczeń. Ale szykuje też dodatkowy arsenał prawny.

Wady i zalety równoległego systemu bankowego

Oczywiście równoległy system bankowy ma zalety. Jest alternatywą dla inwestorów w stosunku do depozytów bankowych, ukierunkowuje zasoby na specjalne potrzeby w sposób bardziej skuteczny (z uwagi na zwiększoną specjalizację), ...