Rynek finansowy: Po słowach czas na czyny

Grzegorz Brudziński

W pracach zespołu uczestniczył Związek Banków Polskich oraz czołowe instytucje związane z funkcjonowaniem rynku, jak Narodowy Bank Polski czy ministerstwa odpowiedzialne za kształtowanie jego ram prawnych lub podatkowych. Odpowiedzi lub milczenie na pytania, które miesięcznik „BANK” skierował do kompetentnych instytucji zdradzają jednak brak entuzjazmu do podjęcia tego wyzwania. Może to dziwić, skoro z tej strony zwykle pada tyle słów troski o gospodarkę, przedsiębiorczość czy o dobro obywateli.

Trzy obszary zagadnień

W ramach zespołu funkcjonowały trzy grupy, które zajmowały się wypracowaniem stanowiska w sprawie usunięcia barier, które hamują rozwój:

• rynku długoterminowych obligacji własnych banków;
• sekurytyzacją wierzytelności bankowych, w tym wierzytelności hipotecznych, w formie subpartycypacji;
• rynku listów zastawnych, banków hipotecznych oraz pozyskiwania długoterminowego finansowania z wykorzystaniem jednorodnych portfeli kredytów hipotecznych.

Jest to istotna sprawa, ponieważ zwiększenie udziału długoterminowych pasywów w bilansie polskiego sektora bankowego wynika zarówno z zaleceń regulatorów międzynarodowych, jak też jest odpowiedzią na ograniczenia, które ujawniły w wyniku wydarzeń lat 2007-2008. Do tego czasu finansowanie akcji kredytowej zapewnione było m.in. dzięki sprawnemu funkcjonowaniu krajowego rynku międzybankowego czy liniom kredytowym, które utrzymywały dla polskich banków zależnych zagraniczne banki matki. Duża dostępność środków z tych źródeł po atrakcyjnej cenie zniechęcała krajowe podmioty do sięgania po droższe finansowanie długoterminowe. Kryzys, który dotknął wielu zagranicznych właścicieli zmienił jednak model biznesowy, ujawniając jednocześnie słabości strukturalnego niedopasowania terminów zapadalności, gdy długoterminowa akcja kredytowa jest finansowana z krótkoterminowych depozytów. Zmiana nastawienia w sektorze idzie w parze od kliku lat z jednoznacznym podejściem zawartym w Międzynarodowych zasadach pomiaru i monitorowania ryzyka płynności Komitetu Bazylejskiego, czyli Bazylei III, która na terenie UE jest inkorporowana jako dyrektywa CRDIV/CRR. Według danych UKNF opartych na badaniach ankietowych przeprowadzonych w 2011 r. na 44 uczestniczących w nich bankach 11 spośród nich nie osiągało wówczas minimalnej miary ...