Rynek Finansowy: Ograniczenie odsetka kredytów zagrożonych priorytetem KE

Piotr Gałązka
adwokat, dyrektor Przedstawicielstwa Związku Banków Polskich w Brukseli

Działania te wpisują się w szerszy plan działań KE, mający na celu zlikwidowanie problemu kredytów zagrożonych (NPLs – non-performing loans), czyli takich, gdzie kredytobiorca nie spłaca kredytu zgodnie z zawartą umową. Kredyt zagrożony to ten, w przypadku którego kredytobiorca nie jest w stanie dokonywać regularnych płatności rat odsetkowych lub kapitałowych. Jeśli płatności są przeterminowane o ponad 90 dni lub gdy oceniono, że jest mało prawdopodobne, by kredyt został spłacony, klasyfikuje się go jako zagrożony.

W przypadku polskiego sektora bankowego nie jest to znaczący problem, gdyż statystyki kredytów nieregularnych w naszym kraju są niskie – ogólnie jest to 6,1% przy średniej unijnej na poziomie 5,1% (według informacji ECB i EBA z czerwca 2016 r.). Jednakże w innych krajowych sektorach bankowych w państwach członkowskich Unii Europejskiej statystyki NPLs są zdecydowanie wyższe, sięgają nawet kilkudziesięciu procent. Dla porównania, poziom kredytów zagrożonych na koniec 2016 r. wynosił w Stanach Zjednoczonych i Japonii około 1,5%.

Niebezpieczeństwo dla systemu bankowego

Zbyt wysoki odsetek kredytów nieregularnych jest niebezpieczny i może obniżać stabilność systemu bankowego. Wysoki wskaźnik NPLs powoduje obniżenie zyskowności banków, a także podniesienie kosztu kapitału, co w konsekwencji prowadzi do negatywnego wpływu na podaż kredytu. Po kryzysie finansowym niektóre firmy miały problemy z płynnością. Powodowało to zatory płatnicze oraz opóźnienia w spłacaniu swoich zobowiązań kredytowych.

Komisja Europejska od dawna monitoruje sytuację w tym zakresie na rynku i przedstawia systematyczne raporty. Już w połowie 2017 r. poinformowała o rozpoczęciu prac nad opracowaniem przepisów o nowym instrumencie ułatwiającym egzekucję roszczeń banków wynikających z umów kredytu lub pożyczki. Komisja uważa, że brak tego typu rozwiązań prawnych w wielu państwach członkowskich UE przyczynia się do znaczącego obniżenia efektywności egzekucji roszczeń kredytowych, co w konsekwencji prowadzi do kumulacji liczby kredytów zagrożonych w bankach. W jej ocenie banki powinny mieć możliwość korzystania z zabezpieczeń kredytu w sposób efektywny i sprawny. Jest to szczególnie istotne w przypadku transgranicznych umów kredytowych, gdzie zabezpieczenie kredytu znajduje się w innym państwie członkowskim niż siedziba kredytodawcy.

Warto zwrócić uwagę, że niskie koszty egzekucji kredytów zagrożonych prowadzą do ...