Rynek finansowy: Droga do CRD IV/CRR

Katarzyna Pawlik

16 kwietnia 2013 r. skonsolidowany tekst obu regulacji został poddany pod głosowanie i przyjęty podczas plenarnego posiedzenia Parlamentu Europejskiego w Strasburgu. Obecnie oczekuje się na ostateczną akceptację Rady UE.

Sektory bankowe państw członkowskich brały aktywny udział w procesie powstawania tej kompleksowej regulacji. Wspólnie, za pośrednictwem Europejskiej Federacji Banków, innych zrzeszeń o charakterze międzynarodowym bądź indywidualnie brały udział w konsultacjach, opiniowały i wysuwały propozycje rozwiązań dotyczących konkretnych zagadnień. W trakcie całego procesu legislacyjnego europejski sektor bankowy zgłaszał wiele wątpliwości popartych analizami wpływu, jaki zaproponowane rozwiązania mogą wywrzeć na działalność instytucji finansowych, a także gospodarek poszczególnych państw członkowskich.

Artykuł ten skupia się jedynie na kilku wybranych, kluczowych problemach sektora bankowego związanych z propozycją nowych wymogów ostrożnościowych, a także zawiera podsumowanie ostatecznego wyniku prac i uzgodnień unijnych instytucji w podniesionych zagadnieniach. Pragnę zaznaczyć, że materiał nie odnosi się do kwestii związanych z nowymi wymogami w zakresie płynności. Należy jednak podkreślić, że przedstawiciele banków uznali ostateczny rezultat prac instytucji unijnych generalnie za korzystny i zgodny z nowymi ramami zarządzania ryzykiem płynności Komitetu Bazylejskiego.

Zarządzanie płynnością

W trakcie prac nad pakietem CRD IV/ CRR banki zwracały szczególną uwagę na przepisy dotyczące zarządzania płynnością. Podkreślano przede wszystkim konieczność odpowiedniego wyważenia kompetencji państw pochodzenia banków matek i krajów goszczących. Według pierwotnej propozycji CRR Komisji Europejskiej nadzór nad zarządzaniem płynnością mógł być sprawowany jedynie na poziomie grup bankowych, a nie poszczególnych banków. W tej kwestii swój sprzeciw zgłosiły przede wszystkim kraje Europy Środkowo-Wschodniej (Polska, Czechy, Słowacja, Węgry), dla których problem ten miał kluczowe znaczenie. Spółki zależne banków zagranicznych odgrywają istotną rolę na rynkach finansowych tych państw, w związku z czym propozycja ta stanowiła dla nich poważne zagrożenie zarażenia się kryzysem płynności w przypadku wystąpienia go w innych krajach UE.

Ostatecznie w przyjętej kompromisowej wersji CRR art. 7 reguluje zasady stosowania odstępstw od wymogu płynności na bazie skonsolidowanej. Według zawartego tam zapisu właściwe organy mogą w pełni lub częściowo odstąpić od stosowania przepisów określonych w części szóstej CRR dotyczącej płynności, w odniesieniu do instytucji i jej wszystkich lub niektórych jednostek zależnych w UE oraz sprawować nad nimi nadzór jako nad wydzieloną podgrupą płynnościową, pod warunkiem spełnienia odpowiednich wymogów.

W kwestii funduszy własnych, chciałabym się odnieść do problemu uznawania udziałów mniejszościowych na poziomie grupowym do funduszy własnych pierwszej kategorii (Tier 1). Kwestia ta jest ponownie niezwykle istotna głównie z punktu widzenia państw Europy Środkowo-Wschodniej. Rozwiązania przyjęte w tym zakresie mają szczególne znaczenie dla europejskich transgranicznych grup bankowych, posiadających spółki zależne w innych krajach. Jak już było wspomniane, wiele dużych instytucji finansowych prowadzących swoją działalność na terytorium państw Europy Środkowo-Wschodniej należy do zachodnich banków matek, jednakże część udziałów tych instytucji, choć o charakterze mniejszościowym, znajduje się w rękach lokalnych inwestorów. Tego rodzaju udziały mniejszościowe stanowią 95 mld euro europejskiego kapitału bankowego.

Podczas prac nad przepisami CRD IV/CRR celem Komisji Europejskiej było zapobiegnięcie nadużywaniu udziałów mniejszościowych, w szczególności że nadmiar kapitału na poziomie spółki zależnej, należący do strony trzeciej, nie jest dostępny na pokrycie strat ...