Raport Specjalny – Płatności Bezgotówkowe: Open Banking a standaryzacja interfejsów

Maciej Kostro

Określenie to obejmuje także zagadnienia  transparentności dostępu do danych (także  finansowych) oraz zarządzania dostępem do  nich, w tym udostępniania stronom trzecim  oraz przyznania ich faktycznemu właścicielowi  (klientowi instytucji finansowej) prawa do swobodnego  nimi dysponowania. Termin otwarta  bankowość zawiera w sobie przynajmniej trzy  warstwy znaczeniowe: technologiczną (użycie  określonych technologii opartej na otwartej  architekturze interfejsów programistycznych),  prawną i regulacyjną (zastosowanie określonych  przepisów prawnych w kontekście udostępniania  danych, realizacji usług bankowych, nadzór  nad instytucjami świadczącymi takie usługi itp.)  oraz biznesową (świadczenie usług płatniczych  oraz innych usług opartych na dostępie do danych  finansowych, nowe modele biznesowe).

Warstwa technologiczna

 Najistotniejszym elementem technologicznej  warstwy otwartej bankowości jest interfejs  programowania aplikacji (API) – otwarty, czyli  zakładający publiczny dostęp dla deweloperów  do systemów i rozwiązań należących do danych  firm (tu: instytucji finansowych, przede wszystkim banków).  W Unii Europejskiej (oraz niektórych innych krajach)  część instytucji finansowych (w tym banki) zostało zobligowanych  na mocy obowiązującego prawa (Dyrektywa  Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2366 z dnia  25 listopada 2015 r. w sprawie usług płatniczych w ramach  rynku wewnętrznego, czyli tzw. PSD2) do udostępnienia  interfejsu programowania aplikacji (API) w ściśle zdefiniowanym  zakresie, inne instytucje samodzielnie podjęły  decyzję o udostępnieniu API. Z uwagi na fakt, że zaangażowanych  instytucji finansowych, działających na samym  tylko na rynku europejskim, jest kilka tysięcy,  zaczęły tworzyć się inicjatywy standaryzacyjne.  Mają one na celu przygotowanie standardowej  specyfikacji interfejsu programowania aplikacji,  udostępnianego przez zobligowane do tego instytucje  finansowe tak, aby korzystanie z nich  przez uprawnione strony trzecie było łatwiejsze  i bezpieczniejsze. Najważniejsze inicjatywy  standaryzacyjne w Unii Europejskiej to:

• NextGenPSD2 – inicjatywa standaryzacyjna  o charakterze paneuropejskim, prowadzona  przez The Berlin Group – nieformalną grupę,  zrzeszającą banki, instytucje i schematy płatnicze,  opracowującą standardy rynkowe (m.in.  dotyczące rozliczeń kartowych SEPA, płatności  mobilnych itp.).
• Open Banking API – zestaw standardów  interfejsów programowania aplikacji dla rynku  brytyjskiego, utworzony i zarządzany przez  Open Banking Implementation Entity, instytucję  odpowiedzialną oprócz tego także za opracowanie  i prowadzenie katalogu stron trzecich  (czyli dostawców usług finansowych, korzystających  z dostępu do danych udostępnianych  przez banki), zarządzanie reklamacjami oraz  nadzór nad implementacją API w brytyjskich bankach.  Instytucja ta została powołana decyzją FCA (brytyjskiego  nadzoru finansowego), finansowana jest przez tzw. CMA9,  czyli grupę największych brytyjskich banków (Allied Irish  Bank, Bank of Ireland, Barclays, Danske, HSBC, Lloyds  Banking Group, Nationwide, RBS Group, Santander).
• Standard STET – opracowany przez francuską izbę  rozliczeniową (STET); w swoim kształcie standard został  w maksymalnym stopniu zbliżony do standardu Next-  GenPSD2 The Berlin Group, ...