Raport: Horyzonty Bankowości 2021 | STOPY PROCENTOWE | Sposoby na dochody pozaodsetkowe

Światowa recesja, wywołana pandemią koronawirusa, skłania banki centralne do luzowania polityki pieniężnej. Od 29 maja 2020 r. stopa referencyjna NBP utrzymuje się na poziomie 0,1%, i w ocenie większości ekonomistów ma pozostać na tym poziomie do końca tego roku. Zakładają oni, że polski bank centralny będzie chciał ożywić gospodarkę poprzez luzowanie ilościowe, a nie ujemne stopy procentowe.

Jest wysoce prawdopodobne, że niskie stopy procentowe nie tylko w Polsce będą w najbliższych latach trwałą determinantą funkcjonowania rynku finansowego. Podczas ubiegłorocznego webinarium poświęconego przychodom pozaodsetkowym banków Włodzimierz Kiciński, wiceprezes ZBP, przypomniał, że odsetki stanowią 70% obrotów polskiego sektora bankowego. Duża część wyników odsetkowych była generowana na zobowiązaniach, i to dzięki tym środkom banki mogły oferować klientom wiele usług bezpłatnie lub za niską opłatą.

Aleksandra Sroka-Krzyżak, dyrektor Departamentu Strategii w PKO Banku Polskim, mówiła wówczas o konieczność przeglądu i nowej wycenie produktów oraz usług w bankach. Jej zdaniem, ważne jest dostosowanie modelu biznesowego i operacyjnego poprzez optymalizację i digitalizację procesów wewnętrznych. Zwróciła uwagę także na dostosowanie obsługi klientów do nowej rzeczywistości (pandemia) i poszukiwanie źródeł przychodów typu „beyond banking”. W trakcie webinarium mówiono też o atrakcyjności modelu subskrypcyjnego, jako ważnego elementu strategii biznesowej w wielu branżach i możliwości jego wykorzystania w bankach. Alternatywnym źródłem dochodów może być wreszcie rozwijanie współpracy z ubezpieczycielami i monetyzowanie danych, gromadzonych w bankowości.

Nihil novi

W artykule, opublikowanym we wrześniu 2019 r. w wydawanym przez Federal Reserve Bank of Cleveland periodyku „Economic Commentary”, Joseph G. Haubrich i Tristan Young zobrazowali, jak kryzys finansowy z 2007 r. ograniczył uzależnienie banków od wyniku odsetkowego. Zbadali oni, czy w środowisku niskich stóp procentowych źródło dochodu pozaodsetkowego od czasu kryzysu finansowego wzrosło, czy też nie. Okazało się, że większe banki, będące częścią holdingów, zwykle wykazują wyższy procent dochodów niezwiązanych z odsetkami niż mniejsze podmioty – było tak zarówno przed kryzysem, jak i po nim.

Tradycyjny pogląd, że banki zarabiają pieniądze, udzielając pożyczek i pobierając odsetki, jest tylko częścią prawdy. Dochód niezwiązany z odsetkami był i pozostaje istotnym elementem bankowego biznesu, i to na każdym poziomie. Analitycy Deloitte przeprowadzili w 2019 r. badanie poświęcone usługom dodanym – VAS (Value Added ...