Prawo: Gwarancja bankowa w księgach

Prawo: Gwarancja bankowa w księgach
Udostępnij Ikona facebook Ikona LinkedIn Ikona twitter
Gwarancja bankowa to instytucja unormowana w prawie bankowym. Jest jedną z metod osobistego zabezpieczania wierzytelności, na wypadek gdyby dłużnik nie wykonał, bądź wprawdzie wykonał, ale nierzetelnie, ciążące na nim zobowiązania (np. handlowe z tytułu dostaw towarów lub świadczenia usług). Jej celem jest uwiarygodnienie zleceniodawcy (np. nabywcy towarów/usług) gwarancji względem jego klienta (np. dostawcy towarów/usług).

Marek Barowicz

Instytucja gwarancji zwiększa prawdopodobieństwo tego, że podmiot wywiąże się z zaciągniętych zobowiązań wobec swojego kontrahenta (w terminie ureguluje należność za towar/usługę, należycie zrealizuje umówione świadczenie). Gwarancja bankowa ma chronić jej beneficjenta zarówno przed niewypłacalnością dłużnika, jak i przed ryzykiem żmudnego dochodzenia roszczeń od niego. Jest odpłatna. Warunki jej udzielenia (w tym: zakres, termin obowiązywania oraz wysokość opłaty) określane są przez bank indywidualnie z poszczególnymi klientami (zleceniodawcami).

Zobowiązanie banku-gwaranta

W myśl art. 5 ust. 1 pkt 4 prawa bankowego, banki mogą udzielać i potwierdzać gwarancje bankowe. Jest nią jednostronne zobowiązanie banku-gwaranta (zawsze ma charakter pieniężny), że po spełnieniu przez podmiot uprawniony (beneficjenta gwarancji – wierzyciela) sprecyzowanych warunków zapłaty – które mogą być stwierdzone określonymi w tym zapewnieniu dokumentami, jakie beneficjent załączy do sporządzonego we wskazanej formie żądania zapłaty – wykona on świadczenie pieniężne na rzecz beneficjenta gwarancji – bezpośrednio lub za pośrednictwem innego banku (art. 81 ust. 1 prawa bankowego).

Zobowiązanie banku z tytułu udzielonej gwarancji staje się wymagalne w sytuacji, gdy zleceniodawca (dłużnik) nie wykona zabezpieczonego w ten sposób zobowiązania (np. handlowego). Bankowi-gwarantowi przysługuje roszczenie regresowe względem zleceniodawcy (dłużnika). Należy przy tym pamiętać, że przelew (cesja) wierzytelności z gwarancji bankowej (o ile opcję taką dopuszcza bank-gwarant) może zostać dokonany wraz z przeniesieniem wierzytelności zabezpieczonej gwarancją (zabezpieczający charakter gwarancji bankowej powoduje bowiem, że nie może być ona przedmiotem odrębnego obrotu). Abstrahując jednak od powyższego, uznaje się, że zobowiązanie banku-gwaranta ma charakter samodzielny (nie zależy – co do zasady – od zobowiązania podstawowego, stanowiącego przedmiot gwarancji). Zobowiązanie z tytułu udzielonej gwarancji jest własnym zobowiązaniem banku względem podmiotu z niej uprawnionego. Zakres i ważność zobowiązania banku-gwaranta są niezależne od zakresu i ważności zobowiązania dłużnika-zleceniodawcy względem wierzyciela-beneficjenta. Sytuacja taka powoduje, że bank nie ma możliwości wystosowania wobec wierzyciela jakichkolwiek zarzutów, przysługujących dłużnikowi na podstawie podpisanej z wierzycielem umowy (np. handlowej).

Bank może również potwierdzić zobowiązanie innego banku wynikające z gwarancji bankowej. W takim przypadku roszczenia z niej można kierować do banku, który jej udzielił lub do tego, który ją potwierdził, albo do obu ich łącznie – aż do zupełnego zaspokojenia roszczeń wierzyciela (art. 83 ust. 1 prawa bankowego). W razie zatem potwierdzenia gwarancji bankowej przez inny bank, wierzyciel ma dwóch dłużników pod postacią banków odpowiedzialnych solidarnie (art. 366 k.c.). Bankowi potwierdzającemu przysługuje roszczenie regresowe względem banku-gwaranta (nie może on natomiast dochodzić swoich roszczeń wobec dłużnika, ponieważ nie łączy go z nim stosunek prawny). Pamiętać także należy, że potwierdzenie gwarancji bankowej może następować kilkukrotnie. Zarówno jej udzielenie, jak i potwierdzenie powinno nastąpić na piśmie, pod rygorem nieważności.

Do gwarancji ...

Artykuł jest płatny. Aby uzyskać dostęp można:

  • zalogować się na swoje konto, jeśli wcześniej dokonano zakupu (w tym prenumeraty),
  • wykupić dostęp do pojedynczego artykułu: SMS, cena 5 zł netto (6,15 zł brutto) - kup artykuł
  • wykupić dostęp do całego wydania pisma, w którym jest ten artykuł: SMS, cena 19 zł netto (23,37 zł brutto) - kup całe wydanie,
  • zaprenumerować pismo, aby uzyskać dostęp do wydań bieżących i wszystkich archiwalnych: wejdź na BANK.pl/sklep.

Uwaga:

  • zalogowanym użytkownikom, podczas wpisywania kodu, zakup zostanie przypisany i zapamiętany do wykorzystania w przyszłości,
  • wpisanie kodu bez zalogowania spowoduje przyznanie uprawnień dostępu do artykułu/wydania na 24 godziny (lub krócej w przypadku wyczyszczenia plików Cookies).

Komunikat dla uczestników Programu Wiedza online:

  • bezpłatny dostęp do artykułu wymaga zalogowania się na konto typu BANKOWIEC, STUDENT lub NAUCZYCIEL AKADEMICKI