Prawo: FATCA a polskie instytucje finansowe

Trevor Barritt

Przez wiele lat amerykańskim obywatelom i korporacjom unikającym płacenia podatków stosunkowo łatwo było ukrywać aktywa poza granicami USA. Służyło temu m.in. celowe skomplikowanie programów i systemów trustów, holdingów i struktur o anonimowej faktycznej własności udziałów.

Amerykański urząd podatkowy IRS (Internal Revenue Service) w celu zapewnienia przestrzegania własnych przepisów na całym świecie nakazał wszystkim instytucjom finansowym, które mają jakiekolwiek aktywa znajdujące się pod kontrolą obywateli USA, rejestrowanie się w amerykańskim IRS.

Dlaczego polskie banki powinny przestrzegać prawa ustanowionego w USA?

Instytucja finansowa, która nie wywiąże się z obowiązków informacyjnych zostanie na podstawie FATCA obciążona podatkiem od dochodu ze źródeł z USA w wysokości 30 proc.

Kluczowym elementem zgodności z FATCA jest potrącanie 30 proc. na poczet podatku od każdego podmiotu, który nie zadba o własną zgodność z tą ustawą. Przykładowo – mamy dwie instytucje finansowe z siedzibą w Polsce, z których jedna stosuje się do wymogów FATCA, a druga nie. Gdy przeprowadzają one transakcję w walucie USD, instytucja finansowa stosująca się do FATCA jest zobowiązana potrącić 30 proc. dochodu od instytucji niespełniającej wymogów ustawy.

W wyniku wprowadzenia w życie ustawy FATCA może zajść wiele okoliczności, zgodnie z którymi USA postrzegają aktywa zagraniczne jako podlegające opodatkowaniu (jak w przypadku mieszkańca Polski, który jest równocześnie obywatelem USA lub współmałżonkiem obywatela USA). Komplikuje to, oczywiście, rozpoznanie, czy dana instytucja ma, czy też nie ma wśród swoich klientów amerykańskich podatników. Nieobsługiwanie klientów z obywatelstwem amerykańskim nie zwalnia zatem z wykonywania obowiązków płynących z FATCA; nie zwalnia też z tego brak działalności czy aktywów w Stanach Zjednoczonych.

Amerykańscy ustawodawcy mogą analizować każdą transakcję przeprowadzaną w USD w dowolnym miejscu na świecie, także gdy chodzi o niewielkie transakcje krajowe realizowane przez banki spółdzielcze czy lokalne. Instytucje finansowe z całego świata doszły zatem do wniosku, że jedyną alternatywą pozwalającą uniknąć zbędnej utraty 30 proc. dochodów jest ratyfikowanie i wdrożenie przepisów ustawy FATCA.