Portfele zrzeszeń w ocenie UKNF: Kosztowna nadwyżka

Nadpłynność to bardzo kosztowny skutek wadliwego mechanizmu dystrybucji wolnych środków wewnątrz zrzeszeń oraz braku limitów dla składanych w nich depozytów. W opinii nadzoru problem ten jest obecnie najważniejszym z punktu widzenia bieżących wyników BS-ów, a także w perspektywie długofalowej, zwłaszcza ze względu na małe możliwości akumulacji kapitału do modernizacji sektora oraz niskie stopy procentowe, które jak się wydaje nie są zjawiskiem przejściowym.

Klient i właściciel

Banki spółdzielcze będące właścicielami banków zrzeszających są w dużej mierze odpowiedzialne za ich adekwatny poziom kapitałów i zarządzanie ryzykiem. Jak pokazują analizy UKNF, dochody banków zrzeszających bardzo silnie determinują dochody właścicieli, a to w związku z ich niewystarczającą aktywnością na lokalnych rynkach kredytowych. W 2013 r. zyski zrzeszeń istotnie zmniejszyły się, co było skutkiem m.in. niewłaściwej polityki właścicielskiej.

Wysokie oprocentowanie, zwłaszcza w okresie do połowy IV kw. 2012 r. – skłaniało BS-y do składania w zrzeszeniach dużego nadmiaru depozytów nad kredytami. Możliwości banków zrzeszających ponoszenia z tego tytułu kosztów odsetkowych zaczęły się wyczerpywać. Warto też zauważyć, że w sektorze komercyjnym relacja kredytów do depozytów od wielu lat nie spadła poniżej 100 proc. (w marcu br. wyniosła 111,7 proc.).

Raport UKNF wskazuje na potrzebę zmiany zasad rządzących relacjami wewnątrz zrzeszeń, zwłaszcza w zakresie polityki kształtowania oprocentowania lokat wewnątrz grupy, do czego przyczynkiem winna być konieczność dostosowania otoczenia regulacyjnego do wymogów CRD/ CRR. Niezbędne jest też wypracowanie skoordynowanej polityki zrzeszeń i ich uczestników w zakresie stóp procentowych, marketingu i ekspansji na rynkach w dużych aglomeracjach.

Wahadło odbiło w drugą stronę

W I kwartale 2014 r. oprocentowanie depozytów w zrzeszeniach zmniejszało się szybciej niż lokat w bankach spółdzielczych (źródło nadwyżek). Skutkiem jest zmniejszający się wynik odsetkowy od banków w BS-ach (spadek o 33,9 proc. w stosunku do I kw. 2013 r.), ale za to zwiększający się w bankach zrzeszających. Banki spółdzielcze systematycznie obniżały oprocentowanie depozytów sektora niefinansowego (w tym osób prywatnych). Było to skuteczne: deficyt na operacjach z osobami prywatnymi zmniejszył się w większym stopniu niż dodatni wynik odsetkowy od ...