Polityka regulacyjna w bankowości spółdzielczej: Świat według Mrożka

Mówiono o tym podczas seminarium nt. poli­tyki regulacyjnej zorganizowanym przez Ban­kowy Fundusz Gwarancyjny i Fundację Roz­woju Bankowości Spółdzielczej we Wrocławiu. Na przere-gulowanie sektora zwrócił uwagę moderujący debatę prof. Andrzej Gospodarowicz.

Czy tworząc nowe procedury na podstawie ogólnych europejskich standardów nadzór nie powinien w większym stopniu uwzględniać specyfki banków lokalnych? Czy nadmiar regulacji stosowanych automatycz­nie, często nieadekwatnych, merytorycznie nieuzasadnionych, generujących nadmierne koszty, nie ogranicza pola działania i efektywności BS-ów?

Bank sprawdza swoich właścicieli

Mirosław Potulski, prezes Banku BPS SA podkreślił, że rygory nadzorcze narzuciły bankom zrzeszającym obo­wiązek kontrolowania BS-ów, czyli swoich właścicieli. Nie­współmiernie wysokie do efektów są nakłady pracy zwią­zane z metodami oceny ryzyka, a także wynikające z NUK wymogi kapitałowe banków. Analizie powinny zostać pod­dane mechanizmy współpracy sektora z ARiMR.

Nieren­towne dla BS-ów kredyty preferencyjne generują ogrom spra­wozdawczości i kosztów związanych z rozbudowanym moni­toringiem. ARiMR obciąża niejednokrotnie przy tym banki karami z tytułu niewykorzystywanych limitów dopłat.

W 2008 r. udział BS-ów w systemie, mierzony sumą bilansową obniżył się do 5,4 proc., głównie z powodu ry­zykownej ekspansji banków komercyjnych, a także rewa-luacji ich portfeli kredytów walutowych. Wynik f nansowy wypracowany przez BS-y stanowił 6,6 proc. całego sektora (wzrost o 1,6 p.p.).

Jakkolwiek zmniejszył się nieznacznie udział w systemie funduszy własnych, to zabezpieczają one w pełni ryzyko działalności.

W Grupie BPS współczynnik wypłacalności wyniósł 14,0 proc. i był wyższy niż w bankach komercyjnych o 3,3 p.p. Dużo lepsze są również inne para­metry, m.in. wskaźnik jakości portfeli czy relacja kredytów do depozytów sektora nief nansowego oraz udział funduszy własnych w sumie bilansowej.

Dziwi w tej sytuacji to, że BS-y, funkcjonując lokalnie, są zobowiązane do przestrzegania regulacji wymaganych wobec transgranicznych globalnych in­stytucji f nansowych. Jakkolwiek w NUK obowiązuje zasada proporcjonalności, polityka regulacyjna w praktyce nie uwzględ­nia specyf ki małych banków w kontekście skali i rodzajów ry­zyka. Dotyczy to również miar płynności.

Dobre euro, zła złotówka

Banki spółdzielcze udzielają kredytów i pożyczek, groma­dzą depozyty i wyceniają swoje wyniki w złotych, zaś wymo­gi ostrożnościowe w zakresie funduszy własnych są ustalane w euro. Skutkiem deprecjacji złotówki niektóre BS-y nie osiąg­nęły progu 1 mln euro. Według stanu na koniec I kwartału br. banki Grupy BPS korzystały z pożyczek podporządkowanych w kwocie 170 mln zł. Ze środków własnych Bank BPS udzie­lił pożyczek w wysokości 4,2 mln zł oraz wykupił w BS-ach udziały za blisko 7,5 mln zł.

Problem progów kapitałowych można rozwiązać, przyjmując do ich obliczania stały kurs wa­lutowy euro względem złotego, np. z końca roku poprzedniego. Takie podejście daje czas na reakcję i podjęcie działań zaradczych w przypadku spekulacyjnych wahań kursowych. Innym, alterna­tywnym rozwiązaniem jest określanie minimalnego poziomu fun­duszy w narodowej walucie. Banki spółdzielcze, wzorem regulacji w innych krajach UE, powinny korzystać również z uprawnienia do emitowania dłużnych papierów wartościowych.