POFOG: Jaki wpływ na banki spółdzielcze będzie miało nowe zarządzenie NBP regulujące postępowanie z gotówką?
Krzysztof Kołodziejczyk
Nowe zarządzenie efektem wieloletniego planu NBP
NBP realizuje plan nakreślony kilka lat temu. Głównym celem działań jest poprawa jakości gotówki znajdującej się w obiegu i zmniejszenie kosztów jej obsługi. Działania te są przeprowadzane w taki sposób, aby rynek miał czas na przygotowanie się na wypełnienie wymogów nowych regulacji. Zarządzenie weszło w życie z dniem 1 stycznia 2017 r. Jednak zapisy powodujące konieczność inwestycji po stronie uczestników rynku, zaczną obowiązywać 1 lipca 2018 r. Co może sprawić najwięcej kłopotów?
Obowiązek corocznych testów urządzeń
Jednym z nowych przepisów jest konieczność przeprowadzania corocznych testów urządzeń. Nie ma jeszcze dokładnych wytycznych co do sposobu ich realizacji. Trudno wyobrazić sobie, że wszystkie banki komercyjne, spółdzielcze i firmy CIT będą testowały każdy typ urządzenia używanego do przetwarzania gotówki. Z tych względów uczestnicy rynku mogą dążyć do zlecania testów firmom zewnętrznym i wspomagania się ich wynikami. Kolejne możliwe rozwiązanie to udostępnianie lub publikowanie przez NBP wyników testów maszyn przeprowadzanych przez importerów i dystrybutorów.
Obowiązek przechwytywania przez urządzenia samoobsługowe podejrzanych banknotów
Przepisem, który wymusi dodatkowe inwestycje jest wprowadzany obowiązek przechwytywania przez urządzenia samoobsługowe banknotów podejrzanych co do autentyczności. Zainstalowane obecnie w bankach spółdzielczych wpłatomaty i bankomaty recyklingowe na ogół nie przyjmują takich banknotów. Zarządzenie zatem całkowicie zmieni sytuację.
Procedura ma wyglądać tak: jeśli urządzenie zweryfikuje, że banknot jest nieautentyczny, będzie musiało go zatrzymać i zarejestrować, kto próbował go wpłacić. Następnie operator urządzenia będzie miał obowiązek powiadomienia o tym fakcie Policji. W takim przypadku wpłata nie będzie uznawana na rachunku klienta. Taka zmiana nie obędzie się bez konieczności modyfikacji systemów informatycznych obsługujących urządzenia. W niektórych przypadkach może nawet spowodować konieczność wymiany maszyn.
 Krzysztof Kołodziejczyk Wiceprezes zarządu Polskiej Organizacji Firm Obsługi Gotówki, na co dzień prezes zarządu firmy Talemax Sp. z o.o. oraz redaktor portalu Automatyka Bankowa. Związany z rynkiem logistyki wartości pieniężnych od ponad 20 lat. Uczestnik wielu szkoleń i konferencji na całym świecie, współtwórca implementacji nowatorskich wielokanałowych systemów obsługi klientów bankowych oraz procesów zarządzania gotówką. |
Precyzyjne określenie kryteriów sortowania jakościowego
Na korzyść jakości gotówki w obiegu wpłynie zapewne precyzyjne określenie kryteriów sortowania jakościowego. W wielu krajach już obowiązują przepisy dotyczące sortowania jakościowego, zbliżone do tych zawartych w nowym zarządzeniu. Wszędzie, gdzie wprowadzone zostały takie przepisy, konieczne były znaczące inwestycje w urządzenia do przetwarzania banknotów. W praktyce, zamiast ponoszenia dodatkowych kosztów, wiele banków spółdzielczych może zdecydować się na dużo szersze niż dzisiaj korzystanie z usług firm CIT, które będą posiadały odpowiednie urządzenia, przygotowane m.in. do sortowania jakościowego.
Wymaganie kwartalnego raportowania
Innym przepisem, który może nastręczyć problemów jest wymóg raportowania. Uczestnicy rynku będą mieli obowiązek kwartalnego przekazywania informacji o liczbie przeliczonych banknotów i monet w oddziałach, urządzeniach samoobsługowych i sortowniach, a także informacji o posiadanych maszynach. Wszystko wskazuje na to, że wiele banków spółdzielczych będzie musiało wprowadzić zmiany lub wdrożyć nowe systemy informatyczne. Bez nich niemożliwe będzie zbieranie danych do nowych raportów. Nie można wykluczyć też, że w niektórych przypadkach konieczne będą zakupy urządzeń przetwarzających gotówkę z funkcją przekazywania danych do zmodyfikowanych lub nowych systemów informatycznych.
Podsumowując
Analiza opublikowanych przepisów pokazuje, że jest jeszcze wiele niewiadomych co do szczegółów nowych regulacji. Można się spodziewać, że w najbliższych miesiącach NBP nadal będzie przekazywał uczestnikom rynku szczegółowe wytyczne, uzupełniające zapisy zawarte w zarządzeniu 19/2016. Od tego m.in. będzie zależało, w jakim stopniu banki spółdzielcze będą musiały przygotować się do spełniania nowych wymogów i jakich inwestycji będzie to wymagało. Jest jednak niemal pewne, że wszyscy będą musieli wprowadzić zmiany w swoich procedurach i przygotować się na inwestycje. Jak będą znaczące, okaże się niebawem.
