Opinie: Mini-max

Marek Urbaniak

Właśnie jesteśmy świadkami mimowolnego weryfikowania maxi spraw i poszukiwania nowego ich rozumienia. Mimowolnego, bo dziejącego się niemal spontanicznie pod wpływem kształtowania się nowego porządku ekonomicznego w skali globalnej oraz nowych reguł gry w świecie polityki i stosunków społecznych. Coraz więcej też słychać głosów, że zmiany te są wręcz koniecznością i nasza mądrość powinna polegać głównie na tym, aby w miarę świadomie je na nowo definiować.

W intrygującym wywiadzie Jacka Żakowskiego z Paulem H. Dembinskim, ekonomistą, współtwórcą Obserwatorium Finansów w Genewie, czytamy m.in. Dziewiętnastowieczne państwa narodowe nie mają wystarczającej skali. Gospodarka jest dziś transnarodowa – już nie międzynarodowa. Mało o tej zmianie wiemy, a ona ma ogromne znaczenie. Wielkie korporacje nawet statystycznie są słabo zbadane. Skali ani realnych mechanizmów ich wpływu na otoczenie dokładnie nie znamy. Tego się po prostu nie bada. Lepiej opisane jest słabnięcie państwa, które z państwa narodowego – starającego się gwarantować bezpieczeństwo swoim obywatelom – przemieniło się w państwo rynkowe, którego ambicją jest tylko zagwarantowanie jak największej liczby rozmaitych opcji. Wciąż mówimy o państwie, ale to już jest co innego. Nie wyobrażam sobie, żeby ten model państwa był do utrzymania. Bo na dłuższą metę on się nie daje pogodzić z demokracją, ani z wolnym rynkiem. Tu też trzeba wynegocjować jakiś nowy model.

Trudno mi ukryć, że tego typu wynurzenia czytam z pewną satysfakcją. Przed kilkoma laty, na progu obecnego kryzysu, na łamach „Miesięcznika Finansowego BANK” wołałem o nowy ...