Nowoczesny Bank Spółdzielczy | Sytuacja Sektora | Bankowość spółdzielcza w obliczu strategicznych wyborów

Projekt realizowany z inicjatywy Związku Banków Polskich wsparły: Krajowa Izba Rozliczeniowa, Biuro Informacji Kredytowej, Fundacja Polska Bezgotówkowa, Asseco, InterRisk, Novum oraz Saltus.

W wystąpieniu inauguracyjnym Krzysztof Pietraszkiewicz, prezes ZBP, odniósł się do globalnych wyzwań współczesności oraz budowy tzw. gospodarki 4.0. Technologia 5G wyznacza w tym kontekście całkiem nową perspektywę, dla której nie ma alternatywy. Także Zielony Ład i dekarbonizację traktować można jako wyzwanie, ale i szansę, którą należy wykorzystać pomimo rosnących obciążeń sektora. Dla bankowości lokalnej szczególne znaczenie ma kwestia kredytów preferencyjnych, prezes ZBP zapewnił, że jest ona przedmiotem rozmów z szefami resortów finansów i rolnictwa. Krystyna Majerczyk-Żabówka, prezes KZBS, wskazała zaś na bariery rozwoju sektora przejawiające się w rekomendacjach, pomijających specyfikę bankowości spółdzielczej.

Agendę merytoryczną otworzył dr Andrzej Banasiak, odpowiedzialny w ZBP za obszar studiów i analiz. Omawiając makroekonomiczne perspektywy 2021 r., wskazał zagrożenia dla rozwoju w obszarze inwestycji, konsumpcji i międzynarodowej wymiany handlowej. Recesja w UE w połączeniu z nawrotami pandemii może zakłócić proces odbudowy gospodarki. Impulsem prorozwojowym może być restrukturyzacja branż, zmiana podejścia do zarządzania i transfer technologii, zwłaszcza w obszarze czystej energetyki, ciepłownictwa i inwestycje rozproszone w OZE. Obszary te, podobnie jak niskoemisyjny transport i przemysł, to nisza dla banków lokalnych. Także i JST potrzebują nowych instrumentów finansowania inwestycji. Prognoza NBP, zakładająca spadek dochodów sektora nawet rzędu 23 mld zł, to zagrożenie podstaw finansowania gospodarki.

Szanse i zagrożenia bankowości spółdzielczej

Mówił o nich profesor SGH, szef Ośrodka Badań Systemu Finansowego Alterum, dr hab. Lech Kurkliński. Analiza wyników finansowych 2020 r. wskazuje spadek dynamiki przychodów odsetkowych aż po -22% w listopadzie. Koszty odsetkowe obniżono do 50%, mimo to wynik 2019/20 z głównego źródła był gorszy o 15%. Dynamika kredyty/depozyty pogłębia dysparytet, a dyscyplina kosztowa nie pozwala uwolnić zasobów koniecznych dla poprawy wartości portfela. Poziom wyrezerwowania nie odpowiada faktycznym potrzebom, a wynika z rozluźnienia kryteriów w warunkach pandemii. Banki komercyjne w tym czasie zwiększyły rezerwy o 50%. Sprawozdanie KNF za trzy kwartały minionego roku to wynik memorandum pandemicznego, a nie obraz realiów rzeczywistości gospodarczej.

BIK: Spółdzielcy nieźle przechodzą obecny kryzys

Dr Mariusz Cholewa, prezes BIK, nie widzi niepokojących trendów, udział spółdzielców w rynku kształtuje się na poziomie 3,6% w detalu, 19% w MŚP i 59% w rolnictwie. Jakość portfela się pogarsza, jednak udział NPL nie przekracza 5%. Spółdzielcy sprzedali 122,5 tys. kredytów gotówkowych, co dało im 5% udziału w rynku pod względem wartości. Średnia kwota kredytu kształtowała się na poziomie 19 700,00 zł, a dynamika wzrostu była większa niż w bankach komercyjnych. Jakość portfela w bankach spółdzielczych poprawia się rok do roku, ale wakacje kredytowe dla MŚP zakłócają ten obraz.

Efektywność to nie tylko finanse

Dr Krzysztof Kil z UE w Krakowie kierował badaniem w ramach Programu Analityczno-Badawczego WIB. Dzięki udziałowi w badaniu obu zrzeszeń dane są reprezentatywne od strony ilościowej i jakościowej. Najważniejsze wnioski? Efektywność banków spółdzielczych mierzyć trzeba z perspektywy społecznej, bo ekonomiczna bywa nieobiektywna. Przez lata stabilne ROE i ROA nie stwarza przestrzeni do poprawy efektywności w relacji do jednego zatrudnionego, czy wzrostu siły kapitałowej. Problemy ogniskują się w małych bankach. Stopa zwrotu na aktywach oznacza spadek konkurencyjności, a bez zaangażowania udziałowców nie ma szans ...