Krajowy Plan Odbudowy i polskie PKB w 2021 roku

Głównym celem KPO jest „odbudowa potencjału rozwojowego gospodarki utraconego w wyniku pandemii oraz wsparcie budowy trwałej konkurencyjności gospodarki i wzrost poziomu życia społeczeństwa w dłuższym horyzoncie czasowym”.

Cel ten będzie realizowany z wykorzystaniem pięciu komponentów:

– Odporność i konkurencyjność gospodarki (4,1 mld EUR, 17,3% całości dotacji), którego celem jest zapewnienie odporności gospodarki na kryzysy oraz tworzenie wysokiej jakości miejsc pracy;

– Zielona energia i zmniejszenie energochłonności (6,3 mld EUR, 26,6%) – ograniczenie negatywnego oddziaływania gospodarki na środowisko, przy jednoczesnym zapewnieniu konkurencyjności i bezpieczeństwa energetycznego oraz ekologicznego kraju;

– Transformacja cyfrowa (3,0 mld EUR, 12,7%) – wzmocnienie przemian cyfrowych w sektorze publicznym, społeczeństwie i gospodarce;

Efektywność, dostępność i jakość systemu ochrony zdrowia (4,3 mld EUR, 17,9%) – Sprawne funkcjonowanie systemu ochrony zdrowia oraz poprawa efektywności, dostępności oraz jakości świadczeń zdrowotnych;

– Zielona, inteligentna mobilność (6,1 mld EUR, 25,5%) – Rozwój zrównoważonego, bezpiecznego i odpornego systemu transportowego, zapewniającego odpowiednią obsługę potrzeb gospodarki i społeczeństwa.

O skali wpływu KPO na polską gospodarkę w poszczególnych latach będzie decydowało tempo wykorzystania dotacji unijnych

Struktura wydatkowania środków w ramach KPO jest zgodna z wytycznymi Komisji Europejskiej (KE), m.in. dotyczącymi udziału wydatków na cyfryzację (20,9% wobec wymaganych 20%) i udziału wydatków na zieloną transformację (37,7% wobec 37%).

Każdy z pięciu wspomnianych wyżej komponentów podzielony jest na reformy i inwestycje o większym poziomie szczegółowości.

W rezultacie, wykorzystanie dotacji w ramach KPO przedstawione jest w podziale na 45 przedsięwzięć inwestycyjnych, polegających np. na odnowie taboru kolejowego i zwiększeniu komfortu podróży koleją, zapewnieniu odpowiedniej infrastruktury telekomunikacyjnej na terenie kraju lub zwiększeniu konkurencyjności przedsiębiorstw poprzez wykorzystanie „zielonych” rozwiązań w działalności gospodarczej.

Tabela KPO – do pobrania

Dodatkowo podane są tzw. kamienie milowe, pozwalające na konkretne rozliczenie efektów danego projektu, np. „zakup 1200 sztuk taboru zero- i nisko- emisyjnego”, „wzrost odsetka z dostępem do służbowego komputera przenośnego z 20% do 90%, „dodatkowe 1 080 000 gospodarstw domowych objętych szerokopasmowym dostępem do Internetu”.

Czytaj także: Krajowy Plan Odbudowy z podziałem na 5 filarów, rozpoczęły się konsultacje publiczne

Długi okres wydatkowania pieniędzy

O skali wpływu KPO na polską gospodarkę w poszczególnych latach będzie decydowało tempo wykorzystania dotacji unijnych.

O ile znane są dokładne kwoty dotacji przeznaczonych na każdą z wspomnianych wyżej 45 inwestycji oraz podany jest początek i koniec trwania projektu, to informacje te nie pozwalają jednak na ustalenie precyzyjnego profilu absorbcji środków po latach.

Dominująca większość projektów w KPO (w kwocie 18 mld EUR, 78% dotacji) będzie bowiem trwać od 2021 r. do 2026 r., a w przypadku 94% dotacji jako data zakończenia przedsięwzięcia podany jest 2026 r. Większość projektów charakteryzuje się zatem bardzo długim okresem wydatkowania pieniędzy.

Ponadto, na podstawie opisu inwestycji, w większości przypadków nie można wywnioskować w jakim tempie środki będą wydatkowane, bowiem kamienie milowe często dotyczą celu dopiero na 2026 r. Bez znajomości dokładnej specyfiki danego przedsięwzięcia nie jest możliwe określenie  harmonogramu wydatków.

Jedynie w przypadku niewielkiej liczby projektów, stanowiących około 10% całości dotacji, można wyznaczyć szacunkowy harmonogram wydatkowania środków. W ich przypadku niewielka część środków zostaje wykorzystana w 2021 r.

Dominująca większość projektów w KPO (w kwocie 18 mld EUR, 78% dotacji) będzie bowiem trwać od 2021 r. do 2026 r.

Wysokość rocznych wydatków wyraźnie zwiększa się w 2022 r., w 2023 r. osiąga maksimum, a w kolejnych latach wydatkowana kwota obniża się. Należy jednak pamiętać, że nie muszą one być reprezentatywne dla profilu wykorzystania wszystkich dotacji w ramach KPO.

Biorąc jednak pod uwagę, że zgodnie z obowiązującym harmonogramem Polska powinna przedłożyć KPO do KE do końca kwietnia 2021 r., a następnie KE ma 2 miesiące na ocenę, to założenie o niskim wykorzystaniu środków unijnych w br. jest naszym zdaniem zasadne.

Czytaj także: Do końca kwietnia Polska ma czas na przekazanie Unii Europejskiej ostatecznej wersji Krajowego Planu Odbudowy

Ocena importochłonności KPO

Biorąc pod uwagę ogólnikowe informacje zawarte w KPO zaktualizowaliśmy zakładany przez nas wcześniej profil absorbcji środków w ramach funduszu odbudowy.

Obecnie zakładamy, że absorbcja środków w 2021 r. i 2022 r. będzie niższa niż pierwotnie zakładaliśmy, a w 2024‒2026 – wyższa.

Realizacja inwestycji ze środków Funduszu Odbudowy będzie czynnikiem oddziałującym w kierunku szybszego wzrostu gospodarczego w najbliższych latach. Należy jednak pamiętać o wysokiej importochłonności niektórych projektów, która będzie ograniczała pozytywny wpływ realizacji KPO na wzrost PKB. Dobrym przykładem w tym zakresie jest zakup szczepionek przeciwko COVID-19 za 1,4 mld EUR, które w 100% pochodzą z importu.

Należy pamiętać o wysokiej importochłonności niektórych projektów, która będzie ograniczała pozytywny wpływ realizacji KPO na wzrost PKB

W obecnej chwili nie jest możliwa precyzyjna ocena importochłonności KPO. Przy założonym przez nas profilu wykorzystania tych środków (por. wykres), fundusze unijne będą w największym stopniu dynamizowały wzrost gospodarczy w 2022 r. Stanowi to wsparcie dla naszego scenariusza, w którym tempo wzrostu PKB zwiększy się z 3,6% r/r w 2021 r. do 4,9% w 2022 r.

Czytaj także: Spotkanie premiera Mateusza Morawieckiego z Radą Przedsiębiorczości w sprawie Krajowego Planu Odbudowy