Konstytucja dla spółdzielni: Ustawa prawo spółdzielcze nasza konstytucja

Autorzy przedłożonych propozycji: grupa posłów PO, kluby PSL i Ruchu Palikota deklarują, że członkowie spółdzielni zyskają większe uprawnienia. Nowe prawo ma obejmować wyłącznie regulacje ramowe, natomiast szczegółowe, dotyczące m.in. banków spółdzielczych powinny być zawarte w odrębnych przepisach (do czasu ich przygotowania byłyby utrzymane w mocy regulacje dotychczasowej ustawy).

W Unii Europejskiej istnieje 240 tys. przedsiębiorstw spółdzielczych zatrudniających 5 mln osób. Spółdzielczość w Polsce to 9 tys. podmiotów w 15 branżach, 10 mln członków i 400 tys. pracowników.

Jak uspółdzielczyć… spółdzielczość? Przepisy obowiązującego Prawa spółdzielczego w art. 3 określają majątek spółdzielni jako prywatną własność jej członków. Projekt posłów PO (ustawa o spółdzielniach, druk nr 515) modyfikuje postępowanie wewnątrzspółdzielcze w taki sposób, że byłoby ono w pełni fakultatywne, a statut nie mógłby go ani wyłączyć, ani ograniczyć, ani też wprowadzić obowiązku jego wyczerpania w sprawach, w których przysługuje droga sądowa (art. 27 projektu). Zdaniem projektodawców rozwiązanie to prowadzi do wzmocnienia praw członków spółdzielni, którzy będą samodzielnie decydować o tym, czy od razu dochodzić roszczeń w drodze sądowej, czy też żądać ochrony przed organami spółdzielni. Novum stanowiłaby rezygnacja z konstrukcji deklaracji członkowskiej składanej przez osobę ubiegającą się o przyjęcie do spółdzielni, członkostwo byłoby wynikiem zawarcia umowy (art. 10 projektu). Proponuje się też zmniejszenie minimalnej liczby założycieli spółdzielni z 10 do 5 osób.

Spółdzielnia byłaby zobowiązana poddać się lustracji raz na trzy lata, jeśli tego nie zrobi, lustrację (na koszt tej spółdzielni) przeprowadzałby związek rewizyjny KRS. Lustratorów wyznaczałaby rada nadzorcza, a ich uprawnienia nadawała specjalna komisja przy KRS (w propozycji posłów PO spośród 21 członków – 6 powoła KRS, 15 – rząd). Zdaniem posłów PO zdecydowanie wadliwe są obecnie obowiązujące przepisy o Krajowym Samorządzie Spółdzielczym obejmujące zwoływany co cztery lata Kongres Spółdzielczości. Przewiduje się zatem likwidację instytucji kongresu będącego organem fasadowym. Natomiast Krajowa Rada Spółdzielcza jako najwyższa samorządowa organizacja ruchu spółdzielczego miałaby zrzeszać wszystkie zarejestrowane spółdzielnie.

Projekt przedłożony przez PSL zawiera propozycję zmiany w przepisach ustaw o podatku dochodowym od osób prawnych i od osób fizycznych, ustanawiając zwolnienie ...