Horyzonty Bankowości 2013: Gospodarka polska w 2013 r.

Łukasz Tarnawa, Aleksandra Świątkowska

Nie podzielamy tych pesymistycznych prognoz. Oczekujemy, że gospodarka krajowa uniknie dalszego silnego spadku dynamiki PKB, a w całym 2013 r. wzrośnie o około 1,7 proc. Scenariusz ten bazuje na diagnozie czynników wzrostu gospodarczego w okresie „zielonej wyspy” z lat 2009-2011, przyczyn jego silnego spowolnienia w 2012 r. oraz oceny bieżącego stanu gospodarki, między innymi w kontekście jej otoczenia zewnętrznego.

Skąd silne spowolnienie? Odpowiedź na powyższe pytanie jest istotna dla oceny skali i trwałości czynników osłabiających krajowy wzrost gospodarczy. Najczęściej podawanym wytłumaczeniem raptownego osłabienia aktywności gospodarki krajowej w 2012 r. jest recesja i kryzys w strefie euro. Bez wątpienia negatywnie wpłynęły na aktywność polskiej gospodarki w minionym roku.

Warto jednak zaznaczyć, że w 2012 r. krajowa gospodarka silnie wyhamowała, choć nie zmaterializował się scenariusz głębokiej recesji w strefie euro (uznawany rok temu za główny czynnik ryzyka) – PKB spadł o 0,6 proc. w porównaniu ze spadkiem o 4,4 proc. w kryzysowym 2009 r. Zatem, aby w pełni wyjaśnić ubiegłoroczne spowolnienie gospodarki polskiej, potrzebne jest coś więcej niż względnie płytka recesja w strefie euro. Naszym zdaniem głównymi czynnikami hamującymi aktywność krajowej gospodarki w minionym roku były:

1. Głębsze od oczekiwań osłabienie aktywności gospodarek wschodzących, w tym przede wszystkim Chin

Pomimo że kraje strefy euro są najważniejszym partnerem handlowym Polski, to bardzo istotną składową polskiego eksportu jest produkcja o charakterze poddostawczym wobec niemieckiego eksportu. W efekcie dla polskiego eksportu większe znaczenie ma kondycja rynków, na które eksportuje nasz największy partner handlowy, a paradoksalnie relatywnie mniejsze – popyt krajowy w gospodarkach strefy euro. W rezultacie silniejsze od powszechnie przewidywanego spowolnienie gospodarki chińskiej w I poł. 2012 r. (po silnym przyspieszeniu w latach 2010-2011 stymulowanym poluzowaniem polityki gospodarczej) miało istotny negatywny wpływ na polski eksport.

2. Szybsze i głębsze od oczekiwań osłabienie krajowych inwestycji publicznych

Czynnikiem, który osłabił inwestycje publiczne w minionym roku, mimo wzmożonych inwestycji drogowych związanych z EURO 2012, było silne ograniczenie inwestycji samorządów lokalnych (efekt zacieśnienia polityki budżetowej po boomie inwestycyjnym z lat 2009-2010); w rezultacie w całym minionym roku szacowany spadek inwestycji publicznych wyniósł ok. 4 proc. r./r.

3. Silne osłabienie krajowej konsumpcji prywatnej

Naszym zdaniem słaby wzrost konsumpcji prywatnej w 2012 r. (historycznie niski wynik na poziomie zaledwie 0,5 proc. ...