Gdzie w Unii Europejskiej najbardziej wzrosły świadczenia społeczne?

Świadczenia te to transfery na rzecz gospodarstw domowych, w gotówce lub w naturze, mające na celu uwolnienie ich od ciężaru finansowego związanego z kilkoma rodzajami ryzyka i potrzebami.

Obejmują one niepełnosprawność, chorobę i opiekę zdrowotną, starość, wypadki, opiekę nad rodziną, bezrobocie, mieszkalnictwo i wykluczenie społeczne.

Czytaj także: Mit amerykańskich nierówności

Najwięcej zyskali Łotysze

Największe przyrosty wydatków na świadczenia społeczne odnotowano w 2021 roku na Łotwie (23% w porównaniu z 2020 r.), w Bułgarii (16%) i na Węgrzech (10%), natomiast najmniejsze w Irlandii i Luksemburgu (1%) oraz we Francji, Danii, Austrii, Belgii, Finlandii, Włoszech i Estonii (+2%).

Natomiast wydatki na cele społeczne w relacji do PKB spadły w Unii Europejskiej, gdyż PKB po recesji, związanej z pandemią wzrósł szybciej niż wydatki. W 2020 roku wzrosły wydatki na świadczenia społeczne, zwłaszcza w sektorze zdrowia oraz na zasiłki dla bezrobotnych.

W 2021 roku wydatki na świadczenia z tytułu ochrony socjalnej wyrażone jako odsetek PKB spadły we wszystkich państwach członkowskich z wyjątkiem Bułgarii i Łotwy. W przypadku Bułgarii relacja wydatków do PKB nie uległa zmianie pozostając na względnie niski poziomie 18%. Na Łotwie nastąpił wzrost wydatków socjalnych w relacji do PKB o 1,3 pkt proc.

Czytaj także: Czytaj także: 500 plus: rząd nie podniesie wysokości świadczenia

Francja w czołówce wydatków socjalnych

Najwyższa relacja wydatków socjalnych do PKB wśród państw członkowskich UE, dla których dostępne są dane za 2021 roku, była we Francji (33 %), Austrii i we Włoszech (32 %), a najniższe w Irlandii (13 %)  oraz Estonii i Węgrzech ( 17%). 

Największe spadki w 2021 roku w porównaniu z 2020 r. odnotowano w Estonii i Luksemburgu (po 2,5 pkt proc.) oraz w Belgii (2,2 pkt proc.).

We wszystkich krajach UE największą część świadczeń socjalnych stanowią świadczenia z tytułu starości i opieki zdrowotnej.

22,2% polskiego PKB to świadczenia socjalne

W Polsce wydatki świadczenia socjalne stanowiły w 2021 roku  22,2% PKB, przy średniej nieważonej dla krajów UE, które udostępniły dane (nie ma jeszcze informacji z Grecji, Rumunii i Słowacji) 24,3%. Średnia ważona wielkością PKB poszczególnych krajów wynosi ok. 30%.

9,2% polskiego PKB stanowiły wydatki na osoby starsze, czyli głównie emerytury (średnia nieważona dla UE z wyjątkiem trzech krajów to 9,6%),

5,5% wydatki zdrowotne, w tym zasiłki chorobowe (średnia to 7,2%),

3,4% wydatki na opiekę nad rodzinami w tym program 500+ (średnia to 2,1%).

Bardzo niskie były w Polsce wydatki na pomoc dla bezrobotnych (0,4%, przy średniej w UE 1,5% PKB), na wydatki mieszkaniowe (0,0%, przy średniej w UE 0,2%)  i na przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu (0,3%, przy średnim w UE 0,6%). 

Czytaj także: Dobry Start: ZUS wypłacił już ponad 613 mln złotych na wyprawki szkolne