FOR ocenia pomysły pomocy kredytobiorcom
Zanim Rada Polityki Pieniężnej rozpoczęła 6 października 2021 roku serię podwyżek stóp procentowych, trzymiesięczny WIBOR wynosił 0,21%. Obecnie wynosi 5,88%.
Ogromna większość umów kredytowych przewiduje zmienne oprocentowanie, które oparte jest o WIBOR.
Wpływ wzrostu WIBOR 3M z 0,21% do 5,79% (marża 2 pkt proc.)
| Kredyt na okres | Wzrost raty o |
| 5 lat | 14,5% |
| 10 lat | 29,3% |
| 15 lat | 44,4% |
| 20 lat | 59,6% |
| 25 lat | 74,6% |
| 30 lat | 89,2% |
Co proponowały partie polityczne?
W lutym 2022 roku w mediach pojawiła się propozycja „zamrożenia stawek WIBOR”. Temat podjęła Lewica, która przedstawiła projekt ustawy przewidującej dopłatę do odsetek w kwocie odpowiadającej 2 pkt proc. i zapowiedziała zgłoszenie projektu ustawy o „zamrożenia stawek WIBOR” na poziomie z 1 grudnia 2021 roku.
Platforma Obywatelska, która początkowo projekt Lewicy uznała za populistyczny, zgłosiła własny, przewidujący zamrożenia stawek WIBOR na poziomie z końca grudnia 2021 roku.
PSL przedstawił z kolei projekt znoszący marżę w kredytach hipotecznych.
Co proponuje rząd?
25 kwietnia propozycje wsparcia dla kredytobiorców przedstawił Mateusz Morawiecki. Przewidują:
– 3 miesiące „wakacji kredytowych” w roku (od przesuniętych w czasie rat kredytobiorcy nie płaciliby odsetek);
– dofinansowanie przez banki Funduszu Wsparcia Kredytobiorców;
– wprowadzenie od 2023 roku nowego wskaźnika referencyjnego w miejsce WIBOR-u.
Ile zapłacą banki?
Polska 2050 zaproponowała zmiany, ułatwiające dostęp do Funduszu Wsparcia Kredytobiorców i zwiększające wielkość wsparcia z 72 tys. zł do 144 tys. zł. Projekt ten nie wymagałby dofinansowania Funduszu. Koszty pozostałych projektów ponosiłyby banki.
Według wyliczeń FOR projekt Lewicy kosztowałby w 2022 roku 14,6 mld zł, a w 2023 16,6 mld zł.
Projekt Platformy Obywatelskiej kosztowałby 10 mld zł w 2022 roku i 10 mld zł w 2023.
Projekt PSL obciążałby banki kosztem 8 mld zł w 2022 roku i 8 mld zł w 2023 roku.
Projekt rządowy stanowiłby dla banków koszt 3,6 mld zł w roku 2022 i 5,2 mld zł w roku 2023.
Projekt Polski 2050 nie wiązałby się z dodatkowymi kosztami.
Pomoc czyim faktycznie kosztem?
Eksperci FOR zwracają uwagę, że propozycje Lewicy, PO i PiS zakładają, że pomoc byłaby kierowana do wszystkich kredytobiorców hipotecznych.
Tymczasem w okresie, kiedy stawki WIBOR były rekordowo niskie, zawarto zaledwie 17% wszystkich czynnych umów kredytu złotowego.
Kredytobiorcy, którzy zaciągnęli kredyt wcześniej, przez długi czas byli beneficjentami obniżek stóp a jednocześnie wzrostu wynagrodzeń i nie powinni mieć większych problemów ze spłatą rat.
Propozycje ignorują interesy:
– klientów banków, którzy otrzymają niższe odsetki od swoich lokat i potencjalnych kredytobiorców, którzy zapłacą wyższe marże;
– akcjonariuszy banków, w tym członków otwartych funduszy emerytalnych, drobnych inwestorów indywidualnych, uczestników funduszy inwestycyjnych i programów emerytalnych z trzeciego filara (IKE, IKZE, PPE, PPK)
– podatników – uderzenie w zyski banków obniży wpływy podatkowe;
– kredytobiorców, którzy zdecydowali się na droższy kredyt z okresowo stałą stopą.
