Nauka: Depozyty detaliczne w pokryzysowych regulacjach UE

Katarzyna Kochaniak

I tak, w odniesieniu do depozytów klientów indywidualnych – dokonując ich podziału według podstawowego kryterium – rodzaju – można wskazać kraje, w których popularne są depozyty ON (np. Finlandia, Włochy). Z kolei w Austrii, na Cyprze czy w Portugalii depozyty terminowe stanowią ważną formę finansowania instytucji kredytowych, podczas gdy np. w Belgii i Holandii – depozyty za wypowiedzeniem¹. W przypadku kryterium bezpieczeństwa² można wyróżnić kraje, w których klienci indywidualni posiadają praktycznie wyłącznie depozyty do kwoty 100 000 euro (Finlandia, Francja czy Malta), jak i takie, w których przypadki lokowania depozytów o większych wartościach nie należą do rzadkości (Luksemburg, Belgia czy Hiszpania). W tej drugiej grupie można odnaleźć tzw. duże depozyty, o wartościach przekraczających 500 000 euro. Natomiast depozyty aktywnie zarządzane częściej występują we Włoszech i Hiszpanii niż w Portugalii czy Niemczech. W opinii regulatora, wszystkie powyższe cechy kształtują stopień wrażliwości depozytów detalicznych w tzw. warunkach skrajnych oraz w długim okresie. Tym niemniej pokryzysowe regulacje UE postrzegają je jako priorytetowe, stabilne źródło finansowania instytucji kredytowych, ustępujące jakością jedynie ich kapitałowi własnemu.

Wątpliwości…

Pomimo zróżnicowania depozytów detalicznych w UE, zostały one poddane jednolitym, a zarazem szczegółowym regulacjom. Uważna lektura oficjalnych dokumentów budzi jednak wątpliwości co do słuszności takiego podejścia, ze względu na istotny wpływ lokalnych czynników na zachowanie deponentów i tym samym na stabilność ich środków. Problem ten podniesiony został zarówno przez Parlament Europejski i Radę (PEiR), jak i Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EUNB). Ponadto poprawność podejścia podważają wnioski z „EBA Proportionality Workshop 2015” o istotnym przeregulowaniu sektorów, które w przyszłości może stać się przyczyną kolejnego kryzysu. Należy zauważyć, iż obecne rozwiązania powstały na bazie niepełnych informacji o odpływach depozytów detalicznych i zachowaniu lokalnych deponentów. Krajowe instytucje nadzorcze nie dysponowały bowiem odpowiednio szczegółowymi danymi (np. o skali transferów dużych czy aktywnie zarządzanych depozytów), by przekazać je EUNB, a ponadto tzw. warunki skrajne nie zostały odnotowane na całym obszarze UE.

Niezależnie od powyższych ograniczeń, za immanentną cechę depozytów detalicznych uznano stabilność. Nawet tym, które określono w regulacjach jako bardziej wrażliwe, przypisano wagi odpływów niższe od wag przyjętych dla reszty funduszy obcych. Należy zauważyć, iż celem regulacji było odzwierciedlenie wrażliwości depozytów detalicznych m.in. w określonych scenariuszach warunków skrajnych. Trudno zatem zrozumieć, dlaczego w jednym z nich założono… masowy ich odpływ. Czy zatem opisywane depozyty są w rzeczywistości podatne na ucieczkę, czy też nie? Należy uznać, iż zagrożenie nią było realne w okresie ostatniego kryzysu bankowego, przez co rządy krajów podwyższył...