Czy Amerykanie ustalają politykę pieniężną dla całego świata?

Czy Amerykanie ustalają politykę pieniężną dla całego świata?
Fot. stock.adobe.com / g0d4ather
Udostępnij Ikona facebook Ikona LinkedIn Ikona twitter
Rezerwy zagraniczne amerykańskiej Rezerwy Federalnej wynoszą zaledwie 140 mld USD i są mniejsze niż... rezerwy Narodowego Banku Polskiego, które w kwietniu 2021 roku wyniosły 155,7 mld USD, pisze Witold Gadomski.

Banki centralne krajów posiadających waluty wymienialne utrzymują  rezerwy zagraniczne w postaci krótkoterminowych papierów dłużnych, nominowanych w walutach, uznawanych za najbardziej stabilne.

Dolar dominuje w rezerwach banków centralnych

Od lat eksperci przewidują, że znaczenie dolara jako waluty rezerwowej będzie się zmniejszało, lecz wciąż blisko 60 % rezerw banków centralnych na całym świecie  jest nominowanych w dolarach.

Dla porównania, udział ten wynosił  w 1999 roku, gdy wprowadzano euro 71%. W ostatnich pięciu latach udział ten spadł o blisko 6 pkt proc., ale udział drugiej najważniejszej waluty – euro – jest trzykrotnie mniejszy.

Mimo, że chińska gospodarka powoli dogania amerykańską, a Chiny są największym na świecie eksporterem i posiadają największe na świecie rezerwy walut zagranicznych, niewiele ponad 2% rezerw trzymanych jest w papierach nominowanych w chińskich renminbi.

Udział ten od roku 2016 wzrasta, ale powoli. Chińska waluta wciąż jest postrzegana jako zależna od decyzji polityków, którzy nie są demokratycznie kontrolowani.  

1 % rezerw banków centralnych we frankach szwajcarskich

Udział japońskich jenów w rezerwach zagranicznych banków centralnych w ostatnich pięciu latach znacząco wzrósł i jest 3-krotnie większy niż waluty chińskiej, mimo że gospodarka Japonii od blisko 30 lat znajduje się w stagnacji, a Bank Japonii w ostatnich latach prowadził bardzo agresywną politykę pieniężną, której celem było osłabienie jena.

Czwarte miejsce wśród walut rezerwowych zajmuje funt szterling i utrzymuje się od lat na podobnym poziomie (ponad 4% rezerw zagranicznych jest nominowanych w funtach), mimo osłabienia jego wartości wobec innych walut. Mniej niż 1 % rezerw nominowanych jest we frankach szwajcarskich – walucie, której kurs wobec dolara wzrósł od końca 2015 roku o ponad 10%.

Co Amerykanie zyskują na silnej pozycji dolara?

Utrzymująca się (choć słabnąca) dominacja dolara daje Stanom Zjednoczonym różne korzyści. Popyt na dolary na rynkach światowych jest większy niż wynikający tylko z transakcji handlowych.

Dzięki dominacji dolara Rezerwa Federalna ustala politykę pieniężną dla całego świata, która dla wielu krajów nie jest optymalna

Chociaż od 50 lat waluta amerykańska nie jest wymienialna na złoto, jest honorowana, jakby była cennym kruszcem lub niezbędnym surowcem. Stany Zjednoczone mogą więc swój deficyt handlowy pokrywać dolarami, produkowanymi przez jej bank centralny – Rezerwę Federalną.

Nie muszą też utrzymywać znaczących rezerw walut zagranicznych, gdyż dolar jest jednocześnie walutą amerykańską i międzynarodową.

W efekcie rezerwy zagraniczne Rezerwy Federalnej wynoszą zaledwie 140 mld USD i są mniejsze niż… rezerwy Narodowego Banku Polskiego, które w kwietniu 2021 roku wyniosły 155,7 mld USD.   

Dzięki dominacji dolara Rezerwa Federalna, kierując się wewnętrznymi warunkami (poziomem bezrobocia w USA, inflacją, itp.) ustala politykę pieniężną dla całego świata, która dla wielu krajów nie jest optymalna.

Rezerwy zagraniczne banków centralnych w końcu roku w mln USD

 201520162017201820192020
Rezerwy zagraniczne10 932 276,9910 726 043,3011 457 754,7011 436 228,3411 826 502,9612 700 757,73
Rezerwy przydzielone7 413 406,978 418 533,8910 013 032,1010 727 332,9611 076 259,6611 870 903,60
w dolarach USA4 873 916,265 502 072,136 280 592,676 623 400,666 725 907,367 005 835,16
w euro1 419 423,441 611 025,862 019 440,122 217 600,972 279 470,662 521 792,79
w chińskich renminbi 90 777,36123 473,32203 084,79214 460,44267 518,07
w japońskich jenach278 305,84332 933,27490 341,77556 937,81652 004,78715 832,20
w funtach szterlingach349 657,42365 857,93454 789,61474 875,71513 518,25557 191,73
w dolarach australijskich131 026,28142 303,39180 494,36174 463,04187 881,65216 113,12
w dolarach kanadyjskich131 608,72163 143,75202 797,90197 216,33205 988,80245 770,97
we frankach szwajcarskich19 822,9413 694,3517 603,7714 782,3816 564,4020 739,25
w innych walutach209 646,06196 725,84243 498,56264 971,26280 463,32320 110,32
Rezerwy nieprzydzielonea)3 518 870,012 307 509,421 444 722,61708 895,38750 243,30829 854,13
Udział waluty w rezerwach przydzielonych w %      
w dolarach USA65,7465,3662,7261,7460,7259,02
w euro19,1519,1420,1720,6720,5821,24
w chińskich renminbi 1,081,231,891,942,25
w japońskich jenach3,753,954,905,195,896,03
w funtach szterlingach4,724,354,544,434,644,69
w dolarach australijskich1,771,691,801,631,701,82
w dolarach kanadyjskich1,781,942,031,841,862,07
we frankach szwajcarskich0,270,160,180,140,150,17
w innych walutach2,832,342,432,472,532,70
Rezerwy nieprzydzielone32,1921,5112,616,206,346,53

Źródło: Międzynarodowy Fundusz Walutowy

  1. Rezerwy nieprzydzielone to różnica między łącznymi rezerwami dewizowymi w tabeli Międzynarodowych Statystyk Finansowych (IFS), a łącznymi rezerwami podawanymi przez MFW (tzw Zagregowany Skład Rezerw Walutowych, czyli COFER). Obejmuje rezerwy walutowe tych krajów, które nie podlegają COFER, ale których łączne rezerwy walutowe są uwzględnione w światowej tabeli IFS.

Źródło: aleBank.pl