Bankowość spółdzielcza: Teoria i praktyka w odniesieniu do polskiej bankowości spółdzielczej

Udostępnij Ikona facebook Ikona LinkedIn Ikona twitter
Banki świadczą coraz więcej usług finansowych, także poza kręgiem czynności ściśle bankowych. Powinny zatem brać pod uwagę szerokie spektrum regulacji rynku finansowego, a nie tylko prawo bankowe.

Kazimierz Pierzchała
Ks. dr hab. w dziedzinie nauk społecznych,
w dyscyplinie pedagogika, specjalność pedagogika resocjalizacyjna.

Na świecie banki są poważnym czyn­nikiem kapitalizacji giełd papierów wartościowych, w tym warszawskiej. Współpracują z instytucjami finansowymi, np. z ubezpieczycielami czy funduszami inwestycyj­nymi. W ich polu widzenia powinny pozosta­wać nie tylko CRD IV i CRR, ale także liczne inne dyrektywy lub regulacje rynku, np. MiFID, MiFIR, EMIR oraz szeroko pojęta ochrona kon­sumenta. Ważne jest, aby zachowywać we wszyst­kim umiar. Zbyt rozbudowany system bankowy skutkuje tendencją do podejmowania nadmier­nego ryzyka, zarówno w sensie aktywności poje­dynczych banków, jak i ryzyka systemowego.

Należy wszakże mieć na uwadze również sytuację od­wrotną, tzn. gdy pod wpływem regulacji banki delewarują swoje bilanse, co w konsekwencji hamuje wzrost gospodar­czy. Jednym ze sposobów racjonalizacji procesu regulacyjne­go jest konsekwentne przestrzeganie określonych zasad, ta­kich jak: odpowiedzialność ekonomiczna, przejrzystość, har­monijność i celowość, subsydiarność oraz proporcjonalność. Inflacja prawa stanowi zagrożenie dla wzrostu konkurencyj­ności i – paradoksalnie – bezpieczeństwa sektora bankowe­go. Nadmiar obciążeń regulacyjnych ogranicza inicjatywy oraz ułatwia korupcję, zachęcając do wzrostu szarej strefy1.

Dostosowanie do prawa i standardów

W Polsce zasada proporcjonalności znalazła swoje od­zwierciedlenie szczególnie w przepisach dotyczących nad­zoru. Utrzymują one, że częstotliwość i intensywność prze­glądów oraz ocen, zasad, strategii, procedur i mechanizmów wdrożonych przez instytucje powinny mieć na uwadze wielkość, znaczenie systemowe, charakter, skalę i złożoność jej działalności. W zakresie ewentualności nakładania przez właściwe organy stosownych sankcji i środków administracyjnych dyrektywa określiła wymóg, aby były one w konsekwencji: skuteczne, proporcjonalne i odstraszające.

Zasada proporcjonalności dotyczy zasad i sposo­bu ogłaszania przez banki informacji o charakterze jakościowym i ilościowym. Odnoszą się one do ade­kwatności kapitałowej, zakresu informacji podlegają­cych ogłaszaniu, zasad funkcjonowania systemu za­rządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej, szczegółowych warunków szacowania przez banki kapitału wewnętrznego, dokonywania przeglądów procesu szacowania i utrzymywania kapitału wewnętrznego oraz zasad ustalania polityki zmiennych składników wynagrodzeń osób zajmujących stanowiska kierownicze w banku. Zasada ta oznacza w tej kwestii, że w zależności od zaistnienia wskazanych przesłanek, m.in. formy prawnej, w jakiej działa bank, moż­liwe jest stosowanie jej przepisów w ograniczonym zakresie lub też niestosowanie poszczególnych przepisów” – czytamy w dziele St. Kasiewicza, L. Kurklińskiego i Wł. Szpringera Zasa­da proporcjonalności. Przełom w ocenie regulacji„( ALTERUM Ośrodek Badań i Analiz Systemu Finansowego, Zakład War­szawskiego Instytutu Bankowości, Warszawa 2014 ).

Efektywność sektora bankowego uzależniona jest za­razem od uwarunkowań makroekonomicznych, jak i od zmiennych instytucjonalnych. Czynniki regulacyjne oraz miary jego rozwoju mogą więc wpływać na stopień wraż­liwości banków, na uwarunkowania makroekonomiczne, a zatem także na ich efektywność i konkurencyjność2.

W 2004 r. Komitet Bazylejski odniósł się do nowej per­spektywy dostosowawczej banków, jaką jest compliance. Również wiele przepisów unijnych wskazuje na complian­ce jako kluczową funkcję w systemie kontroli wewnętrznej, sprawującą nadzór nad prawidłowością wdrażania regulacji wewnętrznych w organizacji i ich dostosowania do obo­wiązującego prawa i standardów. Innowacyjne wyzwania dla banków łączą się z potrzebą dostosowania struktur i sposobów ich funkcjonowania do wymogów regulacji. Jednomyślnie z charakterem poprzednich zmian w wytycz­nych bazylejskich zdecydowano rozszerzyć zakres pomiaru ryzyka bankowego i w tej formule uwzględnić go przy two­rzeniu norm ostrożnościowych. Banki komercyjne czynią zabiegi, aby zrealizować go jak najmniejszym kosztem, bez burzenia dotychczasowych strategii rozwoju.

Obowiązujące kryteria

Zasada proporcjonalności obejmuje trzy istotne ele­menty: odpowiedniość, konieczność i proporcjonalność sensu stricte. A także procedury z systemami rozpozna­wania i pomiaru ryzyka utraty płynności oraz zarządza­nia takim ryzykiem i ...

Artykuł jest płatny. Aby uzyskać dostęp można:

  • zalogować się na swoje konto, jeśli wcześniej dokonano zakupu (w tym prenumeraty),
  • wykupić dostęp do pojedynczego artykułu: SMS, cena 5 zł netto (6,15 zł brutto) - kup artykuł
  • wykupić dostęp do całego wydania pisma, w którym jest ten artykuł: SMS, cena 19 zł netto (23,37 zł brutto) - kup całe wydanie,
  • zaprenumerować pismo, aby uzyskać dostęp do wydań bieżących i wszystkich archiwalnych: wejdź na BANK.pl/sklep.

Uwaga:

  • zalogowanym użytkownikom, podczas wpisywania kodu, zakup zostanie przypisany i zapamiętany do wykorzystania w przyszłości,
  • wpisanie kodu bez zalogowania spowoduje przyznanie uprawnień dostępu do artykułu/wydania na 24 godziny (lub krócej w przypadku wyczyszczenia plików Cookies).

Komunikat dla uczestników Programu Wiedza online:

  • bezpłatny dostęp do artykułu wymaga zalogowania się na konto typu BANKOWIEC, STUDENT lub NAUCZYCIEL AKADEMICKI