Bankowość i finanse | WYNAGRODZENIA | Miliardy pod stołem

Bankowość i finanse | WYNAGRODZENIA | Miliardy pod stołem
fot. Adobe stock
Udostępnij Ikona facebook Ikona LinkedIn Ikona twitter
Wynagrodzenie, wypłacane pracownikowi po części do ręki, to całkiem poważny problem polskiej gospodarki. Jest on bardzo trudny do oszacowania, a każda próba badania obarczona jest dużym przybliżeniem. Polski Instytut Ekonomiczny przeanalizował to zjawisko i okazało się, że płacenie pod stołem dotyczy istotnej części zatrudnionych w Polsce. Może obejmować nawet 1,4 mln osób.

Płacenie pod stołem to sytuacja, w której wynagrodzenie pracownika jest wypłacane w dwóch częściach: oficjalnej, zgodnej z podpisaną umową, oraz nieoficjalnej – wypłacanej w gotówce i niepodlegającej ewidencji. Nie jest tożsame z pracą na czarno czy szarą strefą, do której zalicza się pracę nierejestrowaną, świadczoną bez żadnej umowy. Szara strefa obejmuje również nierejestrowane przychody z działalności gospodarczej, czyli sprzedaż bez paragonu lub faktury. Zakres badań Polskiego Instytutu Ekonomicznego dotyczy tylko sytuacji, gdy między pracownikiem a pracodawcą istnieje formalny stosunek pracy, ale nie obejmuje on całego faktycznego wynagrodzenia.

Znacznie częściej w mikrofirmach

Z badania wynika, że ok. jedna dwudziesta wynagrodzeń w Polsce jest wypłacana pod stołem. W całej gospodarce wypłaty takowe wynoszą 5,7% oficjalnych wynagrodzeń z umów o pracę, natomiast w sektorze prywatnym jest to 7,2%. Suma wynagrodzeń wypłaconych pod stołem w 2018 r. wyniosła około 34 mld zł, czyli równowartość 1,6% PKB.

Zjawisko płacenia pod stołem znacznie częściej występuje w mikrofirmach niż w podmiotach zatrudniających 10 i więcej osób. Prawie co trzeci pracownik mikrofirmy zatrudniony na podstawie umowy o pracę otrzymuje część wypłaty pod stołem – według PIE odsetek ten wynosi 31%. W przedsiębiorstwach małych, średnich i dużych skala ta jest znacznie mniejsza – około 11%. Jeszcze większa dysproporcja między mikro i większymi firmami dotyczy tego, jaka część łącznych wynagrodzeń jest wypłacana pod stołem. W firmach zatrudniających do 9 osób jest to 27%, podczas gdy w firmach zatrudniających 10 i więcej osób – 4%.

W opinii analityków, częstsze występowanie zjawiska płacenia pod stołem w mikrofirmach niż w większych przedsiębiorstwach może wynikać z następujących czynników:

  • Mniej formalne relacje między pracownikiem i pracodawcą – im mniejsze przedsiębiorstwo, tym zazwyczaj bardziej bezpośrednie relacje między pracownikiem i właścicielem firmy, co ułatwia nieformalną umowę i płatności. W większych podmiotach proces zatrudniania i wynagradzania pracowników jest bardziej ustrukturyzowany.
  • Większy udział wynagrodzeń w kosztach działalności – działalność mikrofirm jest bardziej pracochłonna niż większych przedsiębiorstw (które są bardziej kapitałochłonne). W związku z tym potencjalne oszczędności wynikające z płacenia pod stołem mają większe znaczenie dla wyniku finansowego tych pierwszych.
  • Presja kosztowa – mikrofirmy działają zazwyczaj w branżach zdominowanych przez podmioty mikro i małe. Duża konkurencja wymusza poszukiwanie różnych sposobów na obniżanie kosztów, w tym unikanie obciążeń publicznoprawnych. Działania nieuczciwych firm tworzą presję na dołączanie do procederu przez ...

Artykuł jest płatny. Aby uzyskać dostęp można:

  • zalogować się na swoje konto, jeśli wcześniej dokonano zakupu (w tym prenumeraty),
  • wykupić dostęp do pojedynczego artykułu: SMS, cena 5 zł netto (6,15 zł brutto) - kup artykuł
  • wykupić dostęp do całego wydania pisma, w którym jest ten artykuł: SMS, cena 19 zł netto (23,37 zł brutto) - kup całe wydanie,
  • zaprenumerować pismo, aby uzyskać dostęp do wydań bieżących i wszystkich archiwalnych: wejdź na BANK.pl/sklep.

Uwaga:

  • zalogowanym użytkownikom, podczas wpisywania kodu, zakup zostanie przypisany i zapamiętany do wykorzystania w przyszłości,
  • wpisanie kodu bez zalogowania spowoduje przyznanie uprawnień dostępu do artykułu/wydania na 24 godziny (lub krócej w przypadku wyczyszczenia plików Cookies).

Komunikat dla uczestników Programu Wiedza online:

  • bezpłatny dostęp do artykułu wymaga zalogowania się na konto typu BANKOWIEC, STUDENT lub NAUCZYCIEL AKADEMICKI

Źródło: Miesięcznik Finansowy BANK