Bankowość spółdzielcza w Unii Europejskiej: Rewolucja zjada swoje dzieci

Prof. dr hab. Eugeniusz Gostomski

W Belgii pierwszy bank spółdzielczy, wzorowany na niemieckiej kasie Raiffeisena, został utworzony w 1892 roku w maleńkiej wiosce Rillar. Powstał on z inicjatywy księdza katolickiego, aby ulżyć trudnej doli flandryjskich rolników. Pod koniec XIX wieku nie byli oni w stanie sprostać konkurencji ze strony tanich płodów rolnych pochodzących z importu i popadali w biedę. Zwiększenie produktywności gospodarstw wymagało dużych nakładów inwestycyjnych, na sfinansowanie których musieliby jednak zaciągnąć lichwiarskie kredyty, bo inne nie były dostępne.

Historia CERA

Problem ten rozwiązywały kasy oszczędnościowo-pożyczkowe, które z czasem zaczęły funkcjonować w całej Belgii. Kasy przetrwały obie wojny światowe i wniosły duży wkład w rozwój belgijskiego rolnictwa i obszarów wiejskich. Już w 1895 r. 25 lokalnych kas Raiffeisena założyło centralę krajową, która zagospodarowywała nadwyżki środków pieniężnych i w razie potrzeby pozyskiwała środki z rynku finansowego na wsparcie akcji kredytowej banków spółdzielczych szczebla podstawowego. W 1970 r. instytucja ta przekształciła się w Centralną Kasę Raiffeisena (CERA).

Banki spółdzielcze w Belgii funkcjonowały na podobnych zasadach jak spółdzielnie kredytowe oparte na modelu banku Raiffeisena w innych krajach europejskich. Uzyskały one znaczący udział w belgijskim rynku usług bankowych dla rolników i ludności wiejskiej. W 1970 r. istniało tam 800 samodzielnych pod względem prawnym kas Raiffeisena. W kolejnych latach ich liczba na skutek fuzji i przejęć w sektorze bankowym zmniejszyła się. W 1996 r. w ...