Bank: Loża komentatorów – luty 2016

Krzysztof Kluza
Szkoła Główna Handlowa

Decyzja S&P, oceniana jako z podtekstem politycznym, wzbudziła wiele kontrowersji. Przy tym ciekawe jest to, że agencja nie dokonała rewizji ratingów polskich banków, choć – na skutek nowych regulacji – to ich kondycja finansowa może się istotnie pogorszyć, a nie całej polskiej gospodarki (na dodatek tylko kilka banków ma rating S&P). Obniżkę ratingu otrzymał „na pożegnanie” tylko PKO BP, który akurat charakteryzuje się wysokim bezpieczeństwem finansowym. Niższy rating w świecie finansów praktycznie zawsze oznacza wyższy koszt emisji długu dla banku, czyli jego skutki będą zapewne negatywne. Dla innych instytucji finansowych, szczególnie tych lokujących w dłużne papiery skarbowe, może oznaczać zaś szansę na pozyskanie bardziej rentownych inwestycji. W przypadku wpływu tej decyzji na rozwój gospodarczy, doszukiwałbym się efektów w każdym horyzoncie czasu. W krótkim będzie to przede wszystkim kilkuprocentowe osłabienie złotego (co ciekawe złoty zaczął się osłabiać dzień przed obniżeniem ratingu). Jeśli słabszy złoty, średnio o kilka groszy, utrzyma się w dłuższym okresie, czego się spodziewam, to pojawią się dwa podstawowe przeciwstawne kierunki oddziaływania na gospodarkę – z jednej strony nastąpi wzrost produkcji eksportowej oraz na rynek krajowy, dzięki poprawie konkurencyjności gospodarki. Z drugiej strony, pojawi się wyższy koszt obsługi zadłużenia (i efekt różnic kursowych dla długu w walutach obcych). Biorąc też pod uwagę niskie ryzyko wystąpienia silnej inflacji, łączny ich wpływ na polską gospodarkę oceniam jako pozytywny.

Dariusz Winek
dyrektor Departamentu Analiz Ekonomicznych, Sektorowych i Rynków Rolnych Banku BGŻ BNP Paribas

W krótkim okresie skutkiem będą oczywiście negatywne reakcje na rynkach finansowych (deprecjacja złotego i wzrost rentowności obligacji). Należy jednak pamiętać, że nadal ocena S&P jest trzy stopnie powyżej granicy ratingu inwestycyjnego. Jeżeli jednak kolejne agencje dokonają podobnej zmiany, konsekwencje mogą być większe. Chodzi o system przypisywania wag ryzyka do obligacji danego kraju, wynikający z umów bazylejskich. W podejściu standardowym stosowanym do liczenia wymogu kapitałowego dla banków, obniżenie ratingu kraju, w szczególności poza granicę ratingu inwestycyjnego, może skutkować wycofaniem się z inwestycji w danego rodzaju aktywa. Oczywiście na skutek postanowień CRD IV problem ten może dotyczyć instytucji finansowych spoza UE. W ostatnich latach widoczny był jednak wzrost zainteresowania banków centralnych spoza Unii lokowaniem w polskie obligacji. Ich łączne zaangażowanie przekracza 29 mld zł i pochodzi głównie z Azji i Bliskiego Wschodu. Dlatego, jeżeli Moody’s lub Fitch dokonają podobnej zmiany ratingu Polski rentowność krajowych obligacji może trwale wzrosnąć. To z kolei w powiązaniu z podatkiem bankowym i wyłączeniem obligacji z bazy podatkowej może zwiększyć efekt wypychania, czyli prowadzić do zmniejszenia akcji kredytowej dla gospodarstw domowych i firm, przy presji na wzrost marż ...