Bank: Loża komentatorów – kwiecień 2015

Krzysztof Kluza
Szkoła Główna Handlowa

Odpowiedź na powyższe pytanie zależy przede wszystkim od horyzontu czasowego, jaki analizujemy. W perspektywie jednego roku lub dwóch lat można spodziewać się korzystnych efektów wpływu polityki EBC na koniunkturę gospodarczą, głównie po stronie popytu konsumpcyjnego, a nie popytu inwestycyjnego. W porównaniu z alternatywnym scenariuszem braku stymulacji podjęcie działań przez EBC jest korzystne dla sektora finansowego. Ponieważ kreacja pieniądza nie dotyczy tu wprost naszej gospodarki, to efekt dla Polski nie będzie jednak tak oczywisty. Należy spodziewać się równoczesnego umocnienia polskiej waluty, które w zależności od skali tego efektu może wręcz obniżyć tempo wzrostu gospodarczego. Per saldo, wpływ tych zjawisk będzie najprawdopodobniej neutralny dla polskiego sektora finansowego. Pespektywa długoterminowa działań ECB niesie ze sobą dużo większy zestaw ryzyk. Podstawowe dwa to kwestia długookresowej nierównowagi fiskalnej oraz ryzyko silnego wzrostu inflacji. Potencjalnie groźniejsze jest dla gospodarek zagrożenie inflacyjne. Należy jednak zauważyć, że obecna ekspansywna polityka ECB nie wpływa na oczekiwania inflacyjne i można ocenić, że jest to sytuacja stabilna w dłuższym horyzoncie. Wszelako realizacja negatywnego scenariusza oznaczałoby stagflację z ograniczoną przestrzenią do stosowania instrumentów fiskalnych, ze względu na już wysokie zadłużenie krajów strefy euro. W przypadku takiego scenariusza pojawią się negatywne skutki dla sektora finansowego. W Polsce nie tylko będzie wówczas wyeksponowany na spadek popytu na swoje produkty, ale również wzrosną straty kredytowe.

Dariusz Winek
główny ekonomista Banku BGŻ

Rosnąca liczba programów masowego skupu aktywów, zapoczątkowana w Stanach Zjednoczonych zastosowana również w Wielkiej Brytanii i Japonii, a ostatnio także w strefie euro i Szwecji, może budzić wiele wątpliwości co do potencjalnych ich konsekwencji. Programy te mogą być skuteczną obroną przed krachem na rynkach finansowych, w szczególności na rynku obligacji w obliczu załamania popytu wśród inwestorów komercyjnych, pod warunkiem, że będą krótkotrwałe, a ich skala nie doprowadzi do pełnego zastąpienia inwestorów komercyjnych. Z punktu widzenia krajowego sektora finansowego potencjalne krótkookresowe korzyści to napływ kapitału na krajowe rynki finansowe, czyli wyższe wyceny obligacji oraz akcji, a także spadek kosztów finansowania. Jednak trzeba zwrócić uwagę na ryzyko iluzji pieniądza, czyli że obserwowany wzrost cen aktywów nie idzie w parze ze wzrostem ich wartości godziwej. Dlatego narastająca globalna skala druku pieniądza może prowadzić do narastania baniek spekulacyjnych, które w czarnym scenariuszu mogą gwałtownie przejść w globalną korektę. Choć scenariusz ten nie musi się zrealizować, jeśli – nawet wbrew wcześniejszym deklaracjom – skup aktywów zostanie przerwany w sytuacji narastającego przegrzania rynku kapitałowego. Ogranicza to dochodowość z prowadzenia klasycznej działalności bankowej, polegającej na transformacji krótkich pasywów w dłuższe aktywa. Dlatego, choć generalnie polityka EBC przyczynia ...