Bank i Klient: Współpraca i synergia

Adam Surowski

Leasing jest instrumentem finansowania rozwoju firm. Korzyści, jakie daje, spowodowały w ciągu ostatnich 20 lat jego nieprawdopodobny rozwój i popularność wśród polskich przedsiębiorców. I to do tego stopnia, że według danych Związku Polskiego Leasingu suma należności polskich firm leasingowych na koniec 2010 r. (55 mld zł) była porównywalna z sumą należności banków wynikających z zawartych umów kredytu inwestycyjnego (62 mld zł). Istnieją branże, jak np. transport czy budownictwo, w których przy dokonywanych inwestycjach częstość korzystania z tego instrumentu znacznie przewyższa częstość korzystania z kredytu. W ok. 70 proc. jest konsumowany przez sektor MŚP – głównie ze względu na korzyści podatkowe, swoją elastyczność i dostępność.

Stworzenie od 1 lipca 2011 r. warunków prawnych do rozwoju leasingu konsumenckiego otwiera nową ogromną grupę odbiorców. Może to spowodować, że w ciągu kilku lat rynek leasingu wzrośnie nawet o 20 proc. Dzieje się tak w innych krajach europejskich, gdzie jego średni udział w rynku leasingu kształtuje się na poziomie ok. 18 proc. Należy więc oczekiwać, że liczba leasingobiorców, która obecnie według danych GUS sięga ok. 380 tys. znacząco się powiększy.

Nasz relatywnie niewielki jego udział w produkcie krajowym brutto – nieco poniżej 2 proc. – liczony jako roczna wartość aktywów przekazanych w leasing w relacji do PKB daje również podstawę do optymizmu, gdy chodzi o rozwój tego instrumentu w Polsce. Nie ma bowiem żadnych fundamentalnych przesłanek, aby udział ten – wzorem państw z dłuższą historią jego stosowania – wzrósł w średniej perspektywie do poziomu 3-4 proc.

W Polsce – domena banków

Usługi leasingowe świadczone są przez wyodrębnione podmioty – wyspecjalizowane firmy. Konieczność takiego wyodrębnienia jest przyczyną ograniczonych możliwości rozliczenia VAT od nabycia środków trwałych przez banki, z uwagi na fakt, że większość usług świadczonych przez te instytucje jest zwolnionych z tego typu opodatkowania.

Pod względem struktury właścicielskiej w Polsce dominują firmy bankowe. Posiadają, według moich wyliczeń, ok. 85 proc. rynku leasingu. Firmy należące do producentów dóbr inwestycyjnych typu captive zajmują się wsparciem sprzedaży w formie finansowania zakupów wytwarzanych dóbr w obrębie grupy kapitałowej. Istnieją jeszcze firmy niezależne, aczkolwiek – ze względu na ograniczoną dostępność do kapitału – znaczenie tej grupy jest marginalne. Pamiętać jednak należy, że na początku lat 90. odegrały one istotną rolę w tworzeniu rynku leasingu w Polsce.

Dla polskiego rynku leasingu ciekawe i charakterystyczne jest to, że bankowe firmy leasingowe dominują również w zakresie leasingu samochodów osobowych, które na innych rynkach niejako zarezerwowane są dla firm typu captive. Współpraca banku z własną firmą leasingową dokonuje się w wielu obszarach.

...