Bank i Klient: Czy europejski rating zachęci banki?

Arkadiusz Lewicki

O tym, jakie znaczenie ma dla środowiska poręczeniowego opinia i dobra współpraca z bankami, mogą świadczyć dane nt. struktury jego zobowiązań. Według Krajowego Stowarzyszenia Funduszy Poręczeniowych na koniec 2011 r. blisko 94,6 proc. wartości i 89 proc. liczby wszystkich poręczeń zostało udzielonych na rzecz klientów banków.

Rola ratingu

Na wstępie trzeba przypomnieć, że nie każdy rating funduszu poręczeń (FPK) jest atrakcyjny dla banku. Na podstawie obowiązujących przepisów krajowych i unijnych do realnie przydatnych należy wyłącznie tzw. uznany rating. Ocena ratingowa na poziomie inwestycyjnym umacnia zaś pozycję funduszu na rynku, a także umożliwia pomniejszenie podstawy tworzenia rezerw celowych (zgodnie z rozporządzeniem ministra finansów z 16 grudnia 2008 r. w sprawie zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków – Dz.U. z 2008 r. nr 235 poz. 1589 z późn. zm.). Dla banków oznacza to, że po zapewnieniu poręczenia funduszu o uznanym ratingu kredytowym uwolniony zostanie kapitał angażowany na zabezpieczenie ewentualnych zobowiązań o wysokim ryzyku niespłacalności. Efekt ten może przełożyć się także na zwiększenie akcji kredytowej banku

W okresie dekoniunktury gospodarczej, podwyższonych wymogów adekwatności kapitałowej banków i zwiększonego popytu na bezpieczeństwo możliwość skorzystania z zabezpieczeń umożliwiających niższe zaangażowanie kapitałowe banku może wpływać na wyższą ocenę przez inwestorów (większość akcji kredytowej w sektorze MŚP, gdzie wykorzystuje się poręczenia, generowana jest przez banki – spółki giełdowe).

Ratingowanie funduszy poręczeń w Polsce

Znaczenie MŚP dla sektora bankowego rośnie, ale rośnie także odsetek firm, które efektywnie nie pozyskują finansowania. W ocenie Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) główne przyczyny to zbyt wysoki koszt kapitału (oprocentowanie i okres spłaty) oraz niewystarczające zabezpieczenia spłaty kredytu. Celem państwa w zakresie uzyskania ratingów przez fundusze poręczeń kredytowych (rządowy program Kierunki rozwoju funduszy pożyczkowych i poręczeniowych w Polsce w latach 2009-2013 r.) jest więc wsparcie mikro, małych i średnich firm.

Zakładanym rezultatem wzmocnienia wiarygodności funduszy poręczeniowych ma być poprawa ich współpracy z instytucjami finansowymi (bankami, firmami leasingowymi etc.) oraz zwiększenie popularności samego poręczenia, jako opłacalnego i łatwo dostępnego zabezpieczenia. Polskie FPK wykorzystują zaledwie 10 proc. swojego potencjału (poró...