50 Największych Banków w Polsce 2017: Audyt i compliance w nowych realiach

Karol Materna

Trzy poziomy ochrony

Wprowadzenie nowego aktu wykonawczego regulującego obszar  bankowej kontroli wewnętrznej  stanowi konsekwencję zmian w przepisach  Prawa bankowego,  wprowadzonych w roku 2015  w toku prac nad ustawą o nadzorze makroostrożnościowym nad  systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie  finansowym. Wówczas to zmieniono brzmienie art. 9f Prawa  bankowego, zobowiązujący Komisję Nadzoru Finansowego do wydania uchwały określającej zasady zarządzania ryzykiem  i kontroli wewnętrznej w bankach. W nowym stanie prawnym  obowiązek ten nałożony został na szefa resortu właściwego  do spraw instytucji finansowych, podobnie zresztą jak będące  dotychczas domeną KNF kształtowanie polityki wynagrodzeń  w bankach w taki sposób, by nie generowała ona zagrożeń dla  procesu zarządzania ryzykiem. Rezygnacja z dotychczasowego  trybu w obydwu przypadkach podyktowana była zastrzeżenia- mi odnośnie wiążącego charakteru uchwał nadzorczych.  Zwiększenie pewności prawnej w tym obszarze nabrało szczególnego znaczenia w obliczu nowych uregulowań dla obszaru zarządzania ryzykiem i kontroli wewnętrznej, zawartych  w przepisach unijnych(pakiet  CRD IV/CRR) oraz wytycznych  Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego i Bazylejskiego  Komitetu Nadzoru Bankowego.

Rozporządzenie ministra rozwoju i finansów w znacznej części  uwzględnia wspomniane regulacje międzynarodowe, chociażby  poprzez wprowadzenie trzypoziomowego systemu zarządzania  ryzykiem i kontroli wewnętrznej  (model trzech linii obrony przed  ryzykiem). Pierwszy poziom  stanowi operacyjne zarządzanie  ryzykiem, generowanym w związku ze standardową działalnością  instytucji finansowej, za kolejną  linię obrony odpowiadają  „pracownicy na specjalnie powoływanych do  tego stanowiskach lub w komórkach  organizacyjnych”, czyli przede  wszystkim osoby odpowiedzialne za obszar compliance oraz zarządzania ryzykiem. Najwyższą  instancję w systemie stanowi wydział audytu wewnętrznego.

Audytor niczym żona Cezara

Nowe przepisy kładą szczególny  nacisk na niezależność komórek odpowiedzialnych za obszar  compliance i audytu. Kompetencje  tych dwóch departamentów nie  mogą łączyć się ze sobą, nie jest  również dopuszczalne łączenie  żadnej z tych jednostek z innymi  wydziałami, w szczególności odpowiedzialnymi za obszar prawny  czy oceny ryzyka. Niezależność  osób pełniących funkcje kierownicze w działach audytu i oceny  zgodności została wzmocniona  również przez wypracowanie  specjalnej procedury ich powoływania i odwoływania. Zarówno  w jednym, jak i drugim przypadku konieczne jest uzyskanie przez  zarząd zgody rady nadzorczej  banku, a w przypadku ...