50 największych banków w Polsce 2016: Banki pod ostrzałem

Jan Franczyk

Wszystko zaczęło się trzy lata temu i wcale nie było związane z decyzjami na poziomie centralnym.

Wyniki z tytułu prowizji bankowych systematycznie spadają od 2013 r., co można powiązać z mającym miejsce kilka miesięcy wcześniej wejściem Alior Banku na giełdę i zyskaniem przez spółkę większego dostępu do kapitału. Pojawienie się agresywnego konkurenta na rynku wiele zmieniło w podejściu do klienta i zapoczątkowało ostre cięcie prowizji bankowych. Od tamtej pory zyski sektora bankowego na prowizjach systematycznie spadają. Jak widać, przy tym poziomie konkurencji możliwości uzyskiwania wyższych zysków przez banki sprowadzają się głównie do podwyższania marży odsetkowej, a nie manipulowaniu prowizjami. Tak było w 2014 r., kiedy po serii cięć stóp NBP w 2013 r. banki odrabiały straty, zwiększając dochody odsetkowe, tak jest i obecnie. Tym razem jednak do cięcia stóp w marcu 2015 r. dochodzi wprowadzony w lutym podatek bankowy.

Z braku swobody w kreowaniu wyższych prowizji, które przez klientów są coraz bardziej odczuwalne, banki przystąpiły w tym roku do cięć na kosztach odsetkowych. Klienci coraz mniej dostają od złożonych w bankach lokat i to akceptują. Jednocześnie nacisk kredytobiorców na jeszcze niższe stopy oprocentowania kredytów nie jest silny, a akcja kredytowa dla sektora niefinansowego (przedsiębiorstwa, ludność) rośnie od 2015 r. w tempie 6-8-procentowym (liczone rok do roku). To pozwala zwiększać zyski na marży odsetkowej.

Nie tylko podatek bankowy

Łączny wynik sektora bankowego spadł w pierwszym kwartale o 652 mln zł, czyli o 16% rok do roku, a w 2015 r. o 2,93 mld zł, czyli o 18%.

O ile w ubiegłym roku był to jednak efekt spadania marży odsetkowej po cięciach stóp NBP, o tyle w tym roku badane banki wypłaciły około 650 mln zł na podatek od niektórych instytucji finansowych (łącznie Skarb Państwa otrzymał z niego 725 mln zł, w tym 67 mln zł z PZU). Ustawa weszła w życie w lutym. Gdyby nie jej przyjęcie, banki osiągnęłyby zyski porównywalne z rokiem poprzednim.

Warte podkreślenia jest, że przedstawiciele sektora nie szukają oszczędności dla podatku bankowego w redukcji sieci oddziałów i zwolnieniach pracowników. Koszty pracownicze w pierwszym kwartale wzrosły o 4,3% w porównaniu z rokiem poprzednim, a w 2015 r. o 1%. Nadal ważna jest jakość i powszechność usługi. Banki znalazły inny sposób na zarabianie. PKO BP zwiększył w I kw. wynik ...